Przeczytasz w 14 minut.
Niniejszy wpis został przygotowany przez prawników PLA.partners (kancelaria Warszawa). PLA.partners to kancelaria prawna w Warszawie założona przez Macieja Pilarek – adwokata, którego specjalizacją jest prawo biznesu. Zespół PLA.partners prowadzi procesy przekształceń dla swoich klientów. W poniższym wpisie zamieszczamy najważniejsze informacje o przekształceniach.
Z niniejszego wpisu dowiesz się:
- czym jest przekształcenie w spółkę,
- jakie są skutki przekształcenia,
- przekształcenie: ryzyka jakie wiążą się z tym procesem.
Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o.
Przedsiębiorcy najczęściej rozpoczynają prowadzenie działalności od najprostszej formy – jednoosobowej działalności gospodarczej, nazywanej potocznie skrótem JDG (o której przeczytasz tutaj). Rozwój biznesu prowadzonego w formie JDG, który daje coraz większe zyski, wiąże się nieodzownie z rosnącym ryzykiem. Aby uniknąć skutków tych ryzyk, warto rozważyć przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Przekształcenie działalności wymaga dopełnienia kilku formalności, które na szczęście nie są nadmiernie skomplikowane. Zasadniczo przekształcenie przedsiębiorcy odbywa się na podobnych zasadach jak przekształcenie spółki w inna spółkę. Istotną różnica jest to, że plan przekształcenia przedsiębiorcy wymaga formy aktu notarialnego (o planie przekształcenia piszemy poniżej). Kolejno ten rodzaj transformacji wymaga opinii biegłego rewidenta (o tym, kiedy opinia biegłego rewidenta nie jest konieczna piszemy poniżej).
Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową
Kodeks spółek handlowych dopuszcza możliwość dokonania szeregu zmian podmiotowych spółek. Możliwe jest przekształcenie sp. z o.o. w spółkę komandytową. W okresie do roku 2021, kiedy spółka komandytowa stała się podatnikiem podatku CIT, często dochodziło do tego typu przekształceń. Wspólnicy decydowali się na tą transformację, gdyż spółka komandytowa oferowała jednokrotne opodatkowanie i przy odpowiednim składzie wspólników dawała bardzo mocne ograniczenie odpowiedzialności wspólników, a nawet osób nią zarządzających (wszystkie najważniejsze informacje o sp. komandytowej przeczytasz tutaj).
Często jedynym ograniczeniem tego procesu była jedynie kwestia niepodzielonych zysków. Organy podatkowe przyjmowały bowiem, iż przekształcenie spółki z o.o. posiadającej niepodzielone zyski powodowało opodatkowanie uczestników przekształcenia. Aktualnie ze względu na to, że sp. k. stała się podatnikiem podatku CIT, zainteresowanie tym kierunkiem transformacji jest mniejsze, choć spółka komandytowa nadal cieszy się dużą popularnością.
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o.
Przepisy kodeksu spółek handlowych pozwalają również na przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (najważniejsze informacje o sp. z o.o. przeczytasz tutaj). Ten rodzaj przekształcenia po staniu się przez spółki komandytowe podatnikami podatku CIT jest coraz popularniejszy. Aktualnie można zaobserwować trend odchodzenia od zakładania spółek komandytowych, w których wspólnikiem ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność (komplementariuszem) jest sp. z o.o., zaś pozostali wspólnicy, to najczęściej osoby fizyczne, które dzięki temu, że pełnią funkcję komandytariusza ponoszą odpowiedzialność wyłącznie do sumy komandytowej. W związku z tym, że sp. komandytowa utraciła jedną ze swoich największych korzyści a spółka z o.o. jako spółka kapitałowa pozwala na ułożenie struktury korporacyjnej w taki sposób, w jaki nie jest to możliwe w spółkach osobowych (o jednej z nich, o spółce jawnej piszemy tutaj), ten rodzaj przekształceń jest coraz częściej spotykany. Ponadto w sp. z o. o. występują udziały, które co do zasady są łatwiejszym przedmiotem obrotu niż ogół praw i obowiązków w sp. komandytowej. W tej transformacji jak przy innych wyróżniamy zasadnicze etapu przekształcenia – przygotowanie planu przekształcenia wraz z załącznikami (etap menedżerski), podjęcie uchwały o przekształceniu (etap właścicielski) oraz zgłoszenie przekształcenia do sądu rejestrowego (etap rejestrowy).
Przekształcenie spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę z o.o.
Na początku 2022 roku wzrosło zainteresowanie spółkami komandytowo-akcyjnymi, które przez kilka ostatnich lat nie były zbyt popularną formą prowadzenia działalności. Wróciła ona na chwilę do łask m.in. ze względu na to, że dawała możliwość uniknięcia składki zdrowotnej komplementariuszem (o tym i o spółce komandytowo-akcyjnej piszemy tutaj). Jednak od przyszłego roku komplementariusze SKA staną się płatnikami składki zdrowotnej (i ogólnie składek na ubezpieczenie społeczne). W związku z tym jak i choćby z faktem, iż akcje SKA muszą być zdematerializowane (co wiąże się z koniecznością ponoszenia kosztów związanych z rejestrem akcjonariuszy), czy tym, że zgromadzenia akcjonariuszy wymagają formy akty notarialnego, należy się spodziewać, że dojdzie również do większej ilości przekształceń spółek komandytowo-akcyjnych w sp. z o.o. lub spółki komandytowe.
Przekształcenie spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę komandytową
Przepisy kodeksu spółek handlowych dopuszczają również przekształcenie jednej spółki osobowej w inną spółkę osobową. Przykładem tego może być przekształcenie SKA w spółkę komandytową. Mimo tego, iż aktualnie obydwie te formy są podatnikami podatku CIT, za przekształcenie w sp. komandytową może przemawiać to, że utrzymanie sp. z komandytowej jest tańsze i jest to łatwiejsza struktura niż spółka komandytowo-akcyjna, dająca dodatkowo możliwość opodatkowania zysków firmowych na efektywnym poziomie maksymalnie 19%. W spółce komandytowej zebrania wspólników i uchwały mogą być w zwykłej formie pisemnej a w pewnych przypadkach sp. komandytowa może prowadzić uproszczoną księgowość (o czym piszemy tutaj).
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z o.o.
Spółka cywilna, która faktycznie jest niczym więcej niż umową przedsiębiorców, to forma prowadzenia działalności, która wydaje się odpowiednia dla rozpoczynających przygodę z biznesem. Założenie spółki cywilnej jest zasadniczo łatwe i prawie bezkosztowe. Podobnie jednak jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej (o czym piszemy wyżej) rozwój biznesu to większe ryzyko dla wspólników. Zobowiązania spółki cywilnej to zobowiązania jej wspólników. Z tego względu na kolejnych etapach rozwoju biznesu wspólnicy często decydują się na przekształcenie s.c. w spółkę (najczęściej spółkę z o.o.) dającą ochronę właścicielom przed zobowiązaniami. Oczywiście przy rozważaniu tego typu przekształcenia wszystkie osoby zainteresowanie powinny skonfrontować korzyści jakie daje sp. z o.o. z jej wadami. Najistotniejsze z nich to okoliczność, że sp. z o.o. jest podatnikiem podatku CIT, a także ma obowiązek prowadzenia pełnej księgowości.
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę komandytową
Wspólnicy spółki cywilnej mogą również zdecydować się na przekształcenie w spółkę komandytową. Wspominamy tutaj o tym kilkukrotnie, iż ze względu na stanie się przez spółkę komandytową podatnikiem podatku CIT, ta forma prowadzenia działalności ma silną konkurencję w postaci sp. z o.o. W pewnych sytuacjach jednak, w szczególności dla wspólników ważne będzie utrzymanie silnych więzów osobowych, które daje spółka komandytowa, przekształcenie w sp. komandytową, może być lepszym rozwiązaniem. Innym z powodów jest chęć utrzymania całkowitego opodatkowania na poziomie maksymalnie 19%, co jest możliwe w przypadku spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych. Przekształcenie spółki cywilnej może zostać przeprowadzone w trybie uproszczonym, w przypadku spełnienia określonego warunku, jakim jest przyznanie prowadzenia spraw spółki i reprezentacji wszystkim wspólnikom (o którym piszemy poniżej).
Jakie podatki występują przy przekształceniu?
Jednym z najistotniejszych elementów poprzedzających decyzję o przekształceniu powinno być rozeznanie się w kwestii tego jakie skutki podatkowe wiązać się będą z przekształceniem. Każde przekształcenie może wywołać zupełnie odmienne skutki podatkowe zarówno dla spółki jak i jej wspólników na gruncie podatku dochodowego. Przykładowo przekształcenie sp. z o.o. w sp. jawną może wiązać się z opodatkowaniem niepodzielonych zysków zgromadzonych w sp. z o.o. (o czym piszemy też powyżej).
Zasadniczo przy transformacji spółek nie występuje podatek VAT.
Natomiast zupełnie inna kwestia to kwestia podatku PCC. Zasadniczo podatkiem PCC opodatkowane są tylko i wyłącznie te czynności, które wprost są wymienione w ustawie. Właściwe przepisy ustaw podatkowych wskazują, iż opodatkowaniu PCC podlega przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Jednak w praktyce obliczenie PCC wcale nie jest takie proste. Sytuację komplikuje przepis który stanowi, że zwalnia się od podatku umowy spółki i ich zmiany związane z przekształceniem lub łączeniem spółek w części wkładów do spółki albo kapitału zakładowego, których wartość była uprzednio opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo od których zgodnie z prawem państwa członkowskiego podatek nie był naliczany. Tym samym uzasadnione jest w każdym przypadku przekształcenia rozpoznaniu skutków podatkowych.
Czas trwania przekształcenia
Czas trwania przekształcenia jest bardzo różnorodny. W praktyce wynosi od miesiąca nawet do kilku miesięcy. Na ten czas wpływa bardzo dużo czynników. Między innymi liczba wspólników, fakt czy wszyscy zgadzają się na przekształcenie, sprawne przygotowanie dokumentów (w tym księgowych), a także okoliczność czy spółka nie jest stroną stosunków prawnych, które ograniczają swobodę przekształcenia (np. umów, czy koncesji o czym piszemy dalej).
Przekształcenie – opinia biegłego rewidenta
Zmiany przepisów wprowadzone w dniu 1 marca 2020 roku aktualnie pozwalają na skrócenie czasu przekształcenia oraz zmniejszenie jego kosztów. Od tej daty bowiem opinia biegłego rewidenta, która była nieodzownym elementem większości przekształceń, stała się konieczna tylko w dwóch przypadkach. Pierwszym z nim jest przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w sp. z o.o. (o którym piszemy powyżej). Drugim natomiast proces przekształcenia jakiejkolwiek spółki w spółkę akcyjną.
Od kiedy jest skuteczne przekształcenie?
Każde przekształcenie jest skuteczne od chwili wpisu przekształcenia w rejestrze przedsiębiorców KRS (sytuacja wygląda tutaj podobnie jak w przypadku powstania sp. jawnej, do którego wymagany jest wpis w KRS). Dopiero od tej chwili powstaje spółka przekształcona i zaczyna funkcjonować w nowej formie wybranej przez wspólników.
Ogłoszenie o przekształceniu spółki
Uzyskanie wpisu w rejestrze przedsiębiorców KRS to nie koniec wszystkich formalności związanych z przekształceniem. Po dokonaniu w rejestrze przedsiębiorców wpisu spółki powstałej z przekształcenia, należy pamiętać o ogłoszeniu przekształcenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Plan przekształcenia – treść
Plan przekształcenia jest najważniejszym i zasadniczym dokumentem w transformacji każdego podmiotu. To w jego ramach określa się zasady na jakich dojdzie do przekształcenia oraz kształt przyszłej spółki. Do sporządzenia planu przekształcenia spółki kapitałowej zobowiązany jest zarząd spółki lub rada dyrektorów – w przypadku prostej spółki akcyjnej, gdzie powołano ten organ (o prostej spółce akcyjnej piszemy tutaj). W przypadku spółki osobowej plan przekształcenia przygotowują wspólnicy prowadzący sprawy spółki przekształcanej. Plan przekształcenia spółki jednoosobowej oraz plan przekształcenia JDG w sp. z o.o. (o którym piszemy wyżej) wymaga formy aktu notarialnego. W pozostałych przypadkach wystarczają jest zwykła forma pisemna. Plan przekształcenia musi zawierać co najmniej: ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia oraz – w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową – określenie wartości godziwej udziałów albo akcji wspólników określenie wartości udziałów, albo akcji wspólników w zgodzie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia.
Załączniki do planu przekształcenia
Załącznikami planu przekształcenia są następujące dokumenty:
– projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki;
– projekt umowy albo statutu spółki przekształconej;
– w przypadku przekształcenia w spółkę akcyjną wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej;
– sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia (przygotowane na datę oraz w sposób określony w kodeksie spółek handlowych).
Przekształcenie uproszczone
Kodeks spółek handlowy daje możliwość skorzystania z uproszczeń w procesie przekształcenia. Skorzystanie z procedury uproszczonej jest możliwe między innymi w przypadku przekształcenia spółki jawnej w spółkę kapitałową czy przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę osobową czy też przekształcenia spółki cywilnej (o którym piszemy powyżej). Warunkiem skorzystania z tej procedury jest prowadzenie spraw spółki przez wszystkich wspólników. W takim przypadku nie ma obowiązku sporządzania planu przekształcenia oraz obowiązku zawiadomienia wspólników o zamiarze przekształcenia. Kolejno, nie ma obowiązku zapewnienia wspólnikom wglądu do dokumentacji związanej z przekształceniem.
Przekształcenie zasada kontynuacji
Z przekształceniem związana jest tzw. zasada kontynuacji. Przekształcenie nie skutkuje powstaniem nowego podmiotu. Podmiot ten funkcjonuje nadal tyle, że w zmienionej formie organizacyjno-prawnej. Tym samym spółce przekształconej przysługują co do zasady wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Dochodzi do kontynuacji praw i obowiązków spółki przekształcanej, po przekształceniu przysługują one nadal spółce powstałej w wyniku przekształcenia.
Czy umowy przechodzą przy przekształceniu?
Zgodnie z zasadą kontynuacji (o której piszemy powyżej) jednym z istotnych aspektów procesu przekształcenia jest to, że wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej przechodzą na spółkę przekształconą. Tyczy się to również co do zasady umów, których stroną jest spółka, których nie trzeba aneksować tylko z tego względu, że doszło do przekształcenia. Pamiętać jednak należy, że ta ogólna zasada może ulec modyfikacji. W umowie mogą zostać zawarte postanowienia, które przewidują obowiązek zawiadomienia o przekształceniu, a nawet przyznają drugiej stronie prawo jej wypowiedzenia, jeśli do przekształcenia dojdzie bez zgody tego podmiotu lub dopełnienia innych formalności. W szczególności takie postanowienia spotyka się w umowach z bankami, umowach leasingowych. Dlatego obok konieczności analizy skutków podatkowych przekształcenia (o których piszemy powyżej), również ważna jest analiza przynajmniej kluczowych umów przedsiębiorstwa, pod kątem postanowień ograniczających a nawet wyłączających przekształcenie.
Czy koncesje, licencje, zezwolenia przechodzą przy przekształceniu?
Zgodnie z zasadą kontynuacji spółce przekształconej przysługują zezwolenia, koncesje, ulgi, które przysługiwały spółce przekształcanej i pozostaje ona również stroną decyzji administracyjnych, chyba że ustawa lub decyzja o ich udzieleniu stanowi inaczej. W związku z tym analiza treści koncesji, zezwoleń czy innych pozwoleń również powinna być nieodzownym elementem procesu przekształcenia.
Dokumenty do przekształcenia krok po kroku (wzór)
Pierwszy krokiem w zamierzonym przekształceniu powinno być przygotowanie planu przekształcenia wraz z załącznikami (o którym piszemy powyżej). W przypadku przekształcenia w spółkę akcyjną lub przekształcenia JDG w sp. z o.o. konieczne będzie przygotowanie przez biegłego rewidenta odpowiedniej opinii (o której piszemy powyżej). Jeśli proces przekształcenia nie jest przeprowadzany w trybie uproszczonym kolejno konieczne będzie podwójne zawiadomienie wspólników spółki o przekształceniu w terminach i na zasadach przewidzianych w kodeksie spółek handlowych. Jeśli dany podmiot zatrudnia pracowników, powinien dokonać zawiadomienia o przejściu zakładu pracy na co najmniej 30 dni przed przekształceniem. Kolejno konieczne będzie podjęcia uchwały o przekształceniu, która zawsze wymaga formy aktu notarialnego (co jest wyjątkiem, bo przykładowo w spółce jawnej, uchwały są podejmowane co do zasady w formie pisemnej). Ostatnim etapem jest etap rejestrowy, w ramach którego następuje złożenie wniosku do KRS i rejestracja przekształcenia.
Czy da się podważyć, zaskarżyć przekształcenie?
Na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych możliwe jest wniesienie do sądu powództwa o uchylenia uchwały o przekształceniu spółki osobowej bądź spółki kapitałowej albo stwierdzenia nieważności tej uchwały. Przepisy prawa określają terminy do wniesienia powództwa oraz zakres osób, którym przysługuje prawo do wniesienia powództwa. Nie można jednak zaskarżyć uchwały o przekształceniu jedynie na podstawie zastrzeżeń dotyczących wartości udziałów albo akcji ustalonej na potrzeby odkupu.
Czy warto prowadzić biznes w formie spółki?
Prowadzenie działalności gospodarczej może przynieść wiele korzyści, zwłaszcza gdy zdecydujemy się na przekształcenie jej w spółkę. Przekształcenie działalności w spółkę to proces, który może przynieść wiele korzyści. Oto kilka powodów, dlaczego warto rozważyć przekształcenie działalności w spółkę:
- Podział ryzyka: przekształcenie działalności w spółkę umożliwia rozdzielenie ryzyka pomiędzy wspólników. W przypadku trudności finansowych, odpowiedzialność zostaje ograniczona do wniesionego kapitału lub proporcjonalnie do roli w spółce. To daje większe poczucie bezpieczeństwa i chroni przedsiębiorców przed nieograniczoną i solidarną indywidualną odpowiedzialnością za długi spółki.
- Dostęp do kapitału: Przekształcenie w spółkę może otworzyć drzwi do większych inwestycji. Pozyskanie kapitału od różnych wspólników umożliwia rozwój działalności, inwestycje w rozbudowę infrastruktury, badania i rozwój produktów lub ekspansję na nowe rynki. To daje przedsiębiorstwu większe możliwości rozwoju i wzrostu (szczególnie w przypadku spółki akcyjnej, komandytowo-akcyjnej lub prostej spółki akcyjnej).
- Elastyczność w zarządzaniu: Przekształcenie działalności w spółkę daje możliwość ustalenia elastycznej struktury zarządzania. Można wybrać zarządzanie jednoosobowe, wspólne zarządzanie lub powołanie zarządu. To pozwala dostosować strukturę zarządzania do indywidualnych preferencji i umiejętności wspólników, co sprzyja skutecznemu funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
- Kontynuacja biznesu: Przekształcenie w spółkę zapewnia kontynuację działalności nawet w przypadku zmian wśród wspólników. Możliwość przekazywania udziałów lub wprowadzania nowych wspólników sprawia, że przedsiębiorstwo może kontynuować swoją działalność, nawet gdy zmieniają się właściciele. To zapewnia stabilność i trwałość biznesu.
- Prestiż i wiarygodność: Przekształcenie działalności w spółkę może przyczynić się do większego prestiżu i wiarygodności przedsiębiorstwa. Formalna struktura i prawna podstawa przekształcenia budują zaufanie wśród klientów, dostawców i inwestorów. To pozwala na budowanie silnej marki i korzystnych relacji biznesowych.
Przekształcenie działalności w spółkę otwiera przedsiębiorcom szereg korzyści, takich jak podział ryzyka, dostęp do kapitału, elastyczność zarządzania oraz kontynuację działalności. To ważna decyzja, która powinna być dokładnie przemyślana i poprzedzona odpowiednimi konsultacjami prawno-ekonomicznymi.
Przekształcenie kancelaria Warszawa
Jeśli poszukujesz prawników biznesowych, wyspecjalizowanych w przekształceniach, zapraszamy do naszej kancelarii w Warszawie. Skontaktuj się, umów spotkanie. Sprawdź w czym specjalizuje się nasza kancelaria (Warszawa):
- prawnicy biznesu – doradztwo dla właścicieli i osób zarządzających biznesem,
- zmiany w prawie i podatkach – dostosowanie struktur firmowych do zmieniających się przepisów,
- zmiany w spółkach – przekształcenia, aporty, podziały, łączenia, tworzenie i likwidacja,
- ochrona majątku – firmy rodzinne i sukcesja.
Nasza kancelaria mieści się w Warszawie, lecz pracujemy z klientami z całej Polski.
Przekształcenie – kancelaria Warszawa
Nasze usługi:
- Doradztwo dla właścicieli i osób zarządzających przedsiębiorstwem (private lawyer, prawnik biznesowy kancelaria Warszawa).
- Rekomendacje, strategia i negocjacje (przekształcenie prawnik Warszawa).
- Przygotowywanie umów, dokumentów, maksymalizacja bezpieczeństwa prawnego (przekształcenie prawnik).
- Prowadzenie postępowań sądowych, arbitrażowych, dochodzenie należności (przekształcenie radca prawny).
- Dostosowanie struktur firmowych i prywatnych do zmieniających się regulacji prawnych i podatkowych (przekształcenie doradca podatkowy).
- Przekształcenia, aporty, podziały, łączenia, tworzenie, likwidacja i in. (doradca podatkowy kancelaria Warszawa)
- Prowadzenie spraw spornych wspólników, a także małżeńskich sporów majątkowych (przekształcenie adwokat).
- Zabezpieczenie majątku, właścicieli i zarządzających biznesem – majątek kluczowy, nieruchomości, własność intelektualna (przekształcenie radca prawny Warszawa).
- Pomoc w tworzeniu i prowadzeniu biznesu i transakcji za granicą. Spółki zagraniczne i fundacje (przekształcenie kancelaria Warszawa).
- Obrona i reprezentacja w postępowaniu karnym i karnym skarbowym (przekształcenie adwokat kancelaria Warszawa).
- Doradztwo dla firm rodzinnych, planowanie sukcesji (przekształcenie kancelaria).
- Fundacje rodzinne, struktury zabezpieczające (przekształcenie kancelaria Warszawa).
- Doradztwo w zakresie pracowników, współpracowników b2b, kwestiach zus, a także kwestiach podatkowych(przekształcenie doradca podatkowy Warszawa).
- Prowadzenie spraw dot. Nieuczciwej konkurencji, naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa, sporów ze wspólnikami, pracownikami lub współpracownikami (przekształcenie adwokat Warszawa).
Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego lub podatkowego – skontaktuj się z nami.
