Spółka komandytowa. Odpowiedzialność, podatki, tworzenie i funkcjonowanie.

Przeczytasz w 10 minut.

Z niniejszego wpisu dowiesz się:

  • o najważniejszych kwestiach związanych z prowadzeniem działalności w formie spółki komandytowej, jej zaletach i wadach.

Kiedy powstaje spółka komandytowa?

Spółka komandytowa jest spółką osobową. W związku z tym powstaje ona dopiero z chwilą wpisu jej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wpis spółki komandytowej do rejestru jest wpisem o charakterze konstytutywnym. Dopiero w chwili rejestracji w rejestrze przedsiębiorców spółka komandytowa może rozpocząć działalność, czyli na przykład założyć rachunek bankowy, czy zawrzeć umowę. W związku z tym ważne jest, aby od momentu podpisania umowy spółki komandytowej do jej wpisu do rejestru upłynął jak najkrótszy okres czasu, jeśli wspólnikom zależy na szybkim podjęciu działalności.

Wady i zalety spółki komandytowej

Spółka komandytowa jest spółką, której popularność zdecydowanie urosła w ostatnich latach. Jest to pochodną dwóch okoliczności: tego, że zysk spółki komandytowej podlegał opodatkowaniu wyłącznie na poziomie wspólników oraz tego, że pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponosi wyłącznie określona grupa wspólników – czyli komplementariusze (co jest istotną różnicą w stosunku do zasad odpowiedzialności w spółce jawnej, o których przeczytaj tutaj). O ile zasady odpowiedzialności wspólników nie uległy zmianie, to z początkiem roku 2021 spółka komandytowa stała się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Mimo tego, spółka komandytowa nadal posiada wiele zalet. Możliwe jest jej założenie w trybie s24 a wkłady wspólników wnoszone do spółki mogą zostać określone na minimalnym poziomie. Za zobowiązania spółki komandytowej pełną odpowiedzialność ponoszą wyłącznie wspólnicy, którzy posiadają status komplementariusza.

Niewątpliwie aktualnie istotną wadą spółki jawnej stało się to, że stała się ona podatnikiem CIT. Wspomnieć jednak należy, iż da się ułożyć spółkę komandytową w taki sposób, aby podwójne opodatkowanie (CIT i PIT) efektywnie nie występowało.

Z innych wad należy wskazać konieczność udania się notariusza, celem sporządzenia umowy spółki komandytowej w formie aktu notarialnego (jeśli wspólnicy zdecydują się nie korzystać z wzorca umowy dostępnego w systemie s24, co ma często miejsce gdy wspólnicy potrzebują bardziej skomplikowanych zapisów umownych lub dopasowanych do swoich potrzeb). Jeśli umowa spółki zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, każda kolejna zmiana umowy będzie się wiązać z wizytą u notariusza.

Wzór umowy spółki komandytowej

Za pośrednictwem systemu S24 można dokonać również rejestracji spółki komandytowej. W takiej sytuacji więc odpada dość uciążliwy obowiązek zawarcia umowy spółki komandytowej w formie aktu notarialnego. Tak jak w przypadku rejestracji innych podmiotów za pośrednictwem systemu S24 (o rejestracji sp. z o.o. przeczytasz tutaj), zakres modyfikacji zmian umowy spółki komandytowej jest bardzo ograniczony. Udostępniony w systemie wzorzec umowy pozwala na dokonanie określonych zmian przewidzianych w systemie.

Zanim więc wspólnicy podejmą decyzje, w jaki sposób chcą zawrzeć umowę spółki, warto zapoznać się z treścią wzorca, celem weryfikacji czy spełnia on wymagania wspólników.

Nazwa (firma) spółki komandytowej

Firma spółki komandytowej musi spełniać określone wymagania, które zostały zawarte w kodeksie spółek handlowych. Jeżeli komplementariuszem spółki jest osoba fizyczna, wtedy nazwisko takiego komplementariusza powinno znaleźć się w nazwie spółki komandytowej wraz z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa”. Jeżeli komplementariuszem spółki jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa”.

Kto reprezentuje spółkę komandytową?

Zgodnie z kodeksem spółek handlowych, spółkę komandytową reprezentują komplementariusze. Jeśli w spółce jest więcej niż jeden komplementariusz, co do zasady każdy z nich może samodzielnie działań w imieniu spółki komandytowej. Wspólnicy w umowie spółki komandytowej mogą dokonać modyfikacji zasad reprezentacji (podobnie jak w spółce jawnej, o czym przeczytasz tutaj). Wspólnicy mogą określić, iż do działania w imieniu spółki komandytowej konieczne będzie łączne działanie dwóch komplementariuszy. W umowie spółki można również wyłączyć całkowicie prawo do reprezentowania spółki przez wskazanego komplementariusza.

Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują również procedurę sądową wyłączenia prawa komplementariusza do reprezentowania Spółki. Orzeczenie w tym zakresie może wydać sąd rejestrowy właściwy dla siedziby spółki w przypadku, kiedy zaistnieją ku temu ważne powody (np. choroba komplementariusza). Procedura taka może zostać zainicjowana przez pozostałych wspólników. Prawo reprezentacji spółki komandytowej nie przysługuje komandytariuszom. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby w przypadku zaistnienia takiej konieczności, komplementariusz udzielił komandytariuszowi stosownego pełnomocnictwa do działania w imieniu spółki komandytowej.

Kto odpowiada za długi spółki komandytowej?

W spółce komandytowej występują dwie grupy wspólników: komplementariusze oraz komandytariusze. Dla każdej z tych grup zakres odpowiedzialności za zobowiązania wygląda zupełnie inaczej. Komplementariusze ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej tak jak wspólnicy spółki jawnej (o czym przeczytasz tutaj).

W praktyce celem ograniczenia odpowiedzialności komplementariusza najczęściej funkcję tego wspólnika pełniła spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Osoby fizyczne natomiast pełniły funkcję komandytariusza. Obecnie coraz częściej osoby fizyczne decydują się na pełnienie funkcji komplementariusza m.in. z uwagi na korzyści podatkowe. W niektórych sektorach (np. prawnych) występowanie przez osobę fizyczną jako komplementariusza jest obowiązkowe.

Komandytariusze spółki komandytowej odpowiadają za zobowiązania spółki komandytowej w sposób ograniczony. Wspólnicy ci ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej tylko do określonej w umowie spółki kwoty, tzw. sumy komandytowej. Jeśli komandytariusz dokonał wniesienia do spółki wkładu, który w pełni pokrywa zadeklarowaną w umowie spółki sumę komandytową, wówczas jego osobista odpowiedzialność za zobowiązania spółki zostaje wyłączona.

Jaki ZUS obowiązuje w spółce komandytowej?

Podobnie jak w spółce jawnej, każdy wspólnik spółki komandytowej opłaca takie same składki ZUS jak osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. W przypadku jednak wspólników spółki komandytowej istotną różnicą w zakresie opłacania składek ZUS w stosunku do składek, które opłacają osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jest o, że wspólnicy nie mają możliwości skorzystania z preferencyjnego ZUS-u.

Jakie podatki obowiązują w spółce komandytowej?

Począwszy od 2021 roku, spółki komandytowe zostały zakwalifikowane jako podatnicy podatku CIT. Spółka komandytowa aktualnie opodatkowana jest tak jak spółki kapitałowe oraz spółka komandytowo-akcyjna (o której przeczytasz tutaj). Dochody uzyskiwane przez spółkę komandytową są więc najpierw opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych (którego stawka może wynosić 9% lub 19%). Kolejno po odprowadzeniu podatku CIT, zysk przypadający na każdego wspólnika, wyliczony według udziału w zysku danego wspólnika (który określa się w umowie spółki), będzie opodatkowany przez każdego wspólnika podatkiem PIT. Wskazać jednak należy na istotny benefit dostępny dla komplementariuszy spółki komandytowej, jakim jest możliwość zaliczenia na podatek PIT tej części podatki CIT zapłaconego przez spółkę, jak przypada na udział w zysku komplementariusza. Innymi słowy – zysk generowany przez spółkę w części przypadającej na komplementariusza jest jednokrotnie opodatkowany.

Jaka jest wysokość składki zdrowotnej w spółce komandytowej?

Wspólnicy spółek komandytowych mają obowiązek opłacania składki zdrowotnej. Od początku 2022 roku wspólnicy spółek komandytowych pozostają na ryczałtowej formie opłacania składki zdrowotnej. Składka wynosi 9% podstawy, którą stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z czwartego kwartału roku poprzedniego, ogłaszanego przez GUS. Wynagrodzenie to za czwarty kwartał roku poprzedniego wyniosło 6 221,04 zł, co oznacza, że aktualnie składka zdrowotna dla wspólników spółki komandytowej wynosi dokładnie 559,89 zł miesięcznie.

Jaka księgowość obowiązuje w spółce komandytowej?

Spółka komandytowa zasadniczo najczęściej prowadzić będzie pełną księgowość. Prowadzenie tego rodzaju księgowości wiąże się z licznymi obowiązkami, w tym przede wszystkim obowiązkiem dokładnego ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w księgach rachunkowych firmy. W pewnych sytuacjach spółka komandytowa może jednak prowadzić tzw. księgowość uproszczoną.

Jak zbyć udziały w spółce komandytowej?

Przeniesienie (zbycie) ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce komandytowej jest możliwe pod warunkiem, że w umowie spółki znajduje się postanowienie, która dopuszcza taką możliwość. Jeśli umowa spółki milczy na temat możliwości zbycia ogółu praw i obowiązków to wtedy takie zbycie nie jest możliwe. Oczywiście wspólnicy mogą w każdej chwili dokonać zmiany umowy i wprowadzić możliwość zbycia ogółu praw i obowiązków. Kolejno, aby przeniesienie ogółu praw i obowiązków było ważne i skuteczne co do zasady konieczne jest uzyskanie na to zgody pozostałych wspólników. Podobnie jak w spółce jawnej umowa spółki komandytowej może wprowadzać np. obowiązek uzyskania zgody określonej większości wspólników.

Umowa na mocy, której dojdzie do przeniesienia statusu wspólnika na inną osobę, nie wymaga formy szczególnej. Wystarczająca będzie pisemna umowa obydwóch stron. Jeżeli umowa spółki została zawarta za pośrednictwem systemu s24, to istnieje również możliwość dokonania zbycia ogółu praw i obowiązków za pośrednictwem tego systemu, przy wykorzystaniu tych samych metod autoryzacji oświadczeń stron jak przy rejestracji spółki (kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany).

Jak wyjść ze spółki komandytowej?

Istnieje kilka sposobów wyjścia ze spółki komandytowej. Pierwszym jest przede wszystkim sprzedaż ogółu praw i obowiązków wspólnika. Z chwilą zawarcia umowy co do zasady dana osoba traci status wspólnika spółki. Innym sposobem jest wypowiedzenie umowy spółki komandytowej (o którym przeczytasz poniżej).

W praktyce obrotu gospodarczego wykształcił się jeszcze jeden dość kontrowersyjny sposób wyjścia ze spółki komandytowej, tj. w drodze zmiany treści umowy spółki. Sposób ten polega na tym, że wspólnicy spółki komandytowej zmieniają jej treść w ten sposób, że wspólnik wychodzący przestaje być stroną umowy. Dlaczego jest to sposób kontrowersyjny? Ponieważ wielu komentatorów wskazuje, iż w ich ocenie takie działanie jest niedopuszczalne na gruncie obowiązujących przepisów kodeksu spółek handlowych. W jednym z orzeczeń sądowych zostało wskazane, iż sposoby wyjścia wspólnika ze spółki jawnej i komandytowej są uregulowane w sposób wyczerpujących w przepisach. W związku z tym brak jest podstaw do kreowania innych sposobów wyjścia ze spółki. Niemniej jednak praktyka sądów pokazuje, iż dopuszczają one takie działanie i rejestrują w rejestrze przedsiębiorców wystąpienie wspólnika dokonane na skutek zmiany umowy spółki komandytowej.

Wystąpienie ze spółki komandytowej, wypowiedzenie umowy

Każdy wspólnik spółki komandytowej może wypowiedzieć umowę spółki zawartą na czas nieoznaczony na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. W przypadku umowy zawartej na czas oznaczony prawo wspólnika do wypowiedzenia umowy będzie istniało tylko wtedy, jeśli zostanie przewidziane i opisane w umowie spółki. Wypowiedzenie powinno zostać dokonane w formie pisemnej.

Dziedziczenie udziału w spółce komandytowej

Co do zasady śmierć wspólnika, który pełni funkcję komplementariusza, stanowi przyczynę rozwiązania spółki komandytowej. Z kolei śmierć wspólnika ponoszącego jedynie ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki – komandytariusza, co do zasady nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Ustawa daje jednak wspólnikom możliwość całkowitego odstąpienia od opisanych zasad i uregulowania zasad dziedziczenia w spółce w sposób odpowiadający potrzebom wspólników.

W tym zakresie wspólnicy powinny zamieść odpowiednie postanowienie w umowie spółki komandytowej, w którym wskażą, że w razie śmierci wspólnika spółka nie ulega rozwiązaniu.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami

Umów konsultację z naszymi ekspertami, aby dowiedzieć się jaka forma prawna jest optymalna dla Twojego biznesu.

Spółka komandytowa – kancelaria Warszawa

Nasze usługi:

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego lub podatkowego – skontaktuj się z nami.

Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 02-copublikujemy-1024x142.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 03-YT-1.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 04-LIN.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 05-3FB.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 06-SPOTI.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 07-czymzajmujemy-1024x185.png
Oceń wpis!
[Ocen: 5 Średnia: 5]
O autorze
Strona do poprawnego działania wymaga włączonej obsługi JavaScript w przeglądarce.
Filmy, podcasty, e-booki