Spółka cicha – cechy, utworzenie i zasady funkcjonowania

Spółka cicha to tak naprawdę nic innego jak umowa nienazwana zawarta między wspólnikami spółki, gdzie jeden z nich zajmuje się działalnością spółki, prowadzi jej sprawy, angażuje się w jej rozwój, a drugi jest inwestorem i zazwyczaj jego tożsamość jako wspólnika spółki nie jest ujawniana na zewnątrz, w tym kontrahentom spółki. Poniżej zostaną przedstawione informacje na temat spółki cichej.

Cechy charakterystyczne spółki cichej

By opisać w kilku punktach spółkę cichą wskazać można co poniżej.

• Jest to umowa nienazwana. Jej utworzenie jest możliwe w oparciu o art. 353 § 1 kodeksu cywilnego stanowiącego o swobodzie zawierania umów.
• Spółka cicha może zostać zawiązana przez różne podmioty – osoby fizyczne, osoby prawne oraz spółki osobowe, z tym zastrzeżeniem, że jedną ze stron jest przedsiębiorca (wspólnik jawny), a drugi wspólnik (inwestor) może, ale nie musi być przedsiębiorcą. Zatem wspólnikiem cichym może być zarówno osoba fizyczna jak i przedsiębiorca.
• Jeden ze wspólników spółki cichej jest inwestorem i wnosi wkład pieniężny do spółki, nie ma natomiast uprawnień i kompetencji do prowadzenia spraw spółki, nie ujawnia się jako wspólnik na zewnątrz (w tym kontrahentom spółki) i nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, a drugi jest wspólnikiem jawnym uprawnionym do prowadzenia spraw spółki, zawierania umów czy reprezentowania spółki przed kontrahentami, a także ponosi odpowiedzialność za jej zobowiązania.
• Między wspólnikami spółki cichej nie powstaje żaden rodzaj wspólnoty (osobowej, rzeczowej czy majątkowej) – wspólnik cichy nie jest uprawniony do majątku spółki. Może mieć natomiast prawo do udziału w zysku wspólnika jawnego.
• Nie ma przeszkód, by umowa spółki cichej została zawarta ustnie. By zapobiec jednak w przyszłości trudnościom dowodowym w przypadku sporu ze wspólnikiem, bezpieczniejszym rozwiązaniem jest zawarcie umowy spółki cichej w formie pisemnej, która szczegółowo będzie określać wszelkie najważniejsze kwestie, w tym np. późniejszy podział zysku między wspólników.
• Wkład wspólnika cichego do spółki może mieć postać zarówno pieniężną jak i np. nieruchomości lub ruchomości.

Utworzenie spółki cichej

Aby utworzyć spółkę cichą wspólnik jawny musi najpierw zarejestrować działalność przez niego zakładaną w odpowiednim rejestrze. Następnie konieczne jest zawarcie umowy spółki cichej przez wspólnika jawnego i cichego oraz wniesienie do spółki cichej  wkładu przez wspólnika cichego. Umowa spółki cichej nie podlega zgłoszeniu ani do CEIDG, ani do KRS, ani do Urzędu Skarbowego czy GUS.  Spółka cicha nie posiada także nr NIP, nr REGON czy KRS.

Opodatkowanie spółki cichej

Brak jest szczegółowych regulacji prawnych odnoszących się do zasad opodatkowania spółki cichej, wskazać można natomiast (choć interpretacje podatkowe w tym zakresie również są różne), jak kształtują się obowiązki podatkowe, którym podlega każdy ze wspólników spółki cichej. 

• Wspólnik jawny (czyli przedsiębiorca) podlega opodatkowaniu według zasad wybranej przez siebie podczas rejestracji działalności gospodarczej formy opodatkowania. 
• Wspólnik cichy, jeśli jest przedsiębiorcą to wszystkie dochody opodatkowuje w ramach własnej działalności gospodarczej, jeśli wspólnik cichy nie jest jednak przedsiębiorcą – uzyskane przez niego zyski podlegają opodatkowaniu jako przychody z kapitałów pieniężnych.

Dodatkowo:

• Zawarcie umowy spółki cichej nie skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
• Co do zasady – otrzymanie przez wspólnika jawnego wkładu od wspólnika cichego nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego, gdyż brak jest definitywnego przysporzenia majątkowego (wkład ten podlega zwrotowi, chyba że w umowie spółki postanowiono odmiennie – wtedy mamy do czynienia z definitywnym przysporzeniem i powstaniem obowiązku podatkowego).

Czy warto zainwestować w spółkę cichą?

Najczęściej mamy do czynienia z przypadkiem, gdy na inwestycję kapitału w spółkę cichą decydują się osoby, które chciałyby zainwestować w prosperujący biznes, ale bez istotnego zaangażowania ze swojej strony czy prowadzenia konkretnego typu działalności. Jest to również atrakcyjne rozwiązanie dla spółek/osób szukających inwestorów lecz chcących prowadzić swój biznes autonomicznie.

Ryzyko związane ze spółką cichą

Z uwagi na brak ustawowej regulacji dotyczącej spółki cichej, by zminimalizować ryzyka związane z jej zawiązaniem, niezwykle istotne jest dokładne, szczegółowe i precyzyjne sformułowanie postanowień umowy spółki cichej tworzących ramy praw i obowiązków wspólników, w tym zasady ich rozliczeń finansowych i podatkowych – pozwoli to zabezpieczyć interesy zarówno wspólnika cichego jak i wspólnika jawnego i zminimalizuje ryzyko potencjalnych sporów i konieczności dochodzenia swoich praw w postępowaniach sądowych. 

Pomoc prawna w zakresie spółki cichej

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej związanej ze spółką cichą czy dochodzeniem ochrony należnych Ci praw związanych z zawarciem umowy spółki cichej – skontaktuj się z nami! Nasza wiedza i doświadczenie z pewnością będą dla Ciebie pomocne.

Podobne wpisy:

Rozwiązanie spółki prawa handlowego

Jakie są przyczyny rozwiązania spółki prawa handlowego? Rozwiązanie spółki prawa handlowego może nastąpić z różnych przyczyn, które mogą być wspólne zarówno dla spółek osobowych, jak i kapitałowych. Wśród nich można […]

Czy można podpisać się po dwóch stronach umowy? Nieoczywiste przypadki konfliktu interesów członka zarządu przy umowach pomiędzy spółkami kapitałowymi

Reprezentacja dwóch stron przy zawarciu umowy. Zawarcie umowy z członkiem zarządu – czy spółka może być reprezentowana przez pełnomocnika? Rozważania na temat art. 210 ksh, art. 379 ksh, art. 108 kc.

Najnowsze wpisy:

Jak obniżyć roszczenie o zachowek

Czym jest zachowek? Zachowek to jeden z kluczowych mechanizmów ochrony najbliższych członków rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub nie otrzymali należnej im części majątku spadkowego. Co do zasady, […]

Niekaralność jako warunek zatrudniania cudzoziemców

Nowa ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP wprowadza bardzo istotny – i potencjalnie kontrowersyjny – wymóg niekaralności wobec podmiotu powierzającego pracę. Co więcej, skutki jednej kary mogą być długofalowe, […]