Sukcesja w jednoosobowej działalności gospodarczej

Dziedziczenie działalności gospodarczej.

Jak możesz przygotować jednoosobową działalność gospodarczą do przekazania rodzinie?

Jednoosobowa działalność gospodarcza to nadal najbardziej popularna forma prowadzenia biznesu w naszym kraju. Z tej formy korzystają nie tylko mali przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą na niedużą skalę, ale również osoby, które działają na rynku kilkanaście lat, które stworzyły prężnie działające biznesy, zatrudniając nierzadko po kilkaset osób. Sam fakt prowadzenia działalności w tej formie wiąże się dla przedsiębiorcy z prostotą funkcjonowania, ale niestety również z licznym ryzykami i ograniczeniami. Jednym z nich do roku 2018 roku był niewątpliwie brak możliwości płynnego przekazania biznesu prowadzonego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej swoim następcom.

Zarządca sukcesyjny jako narzędzie sukcesji dla przedsiębiorcy

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym z 2018 roku wprowadziła do naszego porządku prawnego zupełnie nową instytucję – zarządcy sukcesyjnego. Było to szczególnie oczekiwanie rozwiązanie, gdyż rokrocznie, kilkadziesiąt tysięcy firm prowadzonych w formie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz ich spadkobiercy, musiało zmierzyć się ze śmiercią jej właściciela. Przed wprowadzeniem tej ustawy polskie prawo nie zapewniało narzędzi umożliwiających kontynuację działalności prowadzonej w tej formie. Co więcej, spadkobiercy przedsiębiorstwa musieli się stawić czoła szeregowi problemów, które mogły w praktyce skutkować upadkiem dotychczas prowadzonego biznesu. Wprowadzenie tej ustawy stworzyło instrumenty prawne, których umiejętne wykorzystanie może umożliwić sukcesję biznesu i przede wszystkim jego dalsze, niezakłócone prowadzenie.

Więcej o tej kwestii i zarządzie sukcesyjnym, przeczytaj tutaj: Zarządca sukcesyjny – rozwiązanie dla jednoosobowych działalności gospodarczych

Stworzenie planu sukcesji (dziedziczenie działalności)

Powołanie zarządcy sukcesyjnego to tylko jedno z rozwiązań, które może zostać wdrożone przez przedsiębiorcę. Ważne jest to, aby zdawać sobie sprawę, że dostępny jest cały katalog działań o charakterze prawnym oraz pozaprawnym, które pozwolą nie tylko na przekazanie firmy jako takiej, ale również wyznaczenie osób odpowiedzialnych za jej zarządzanie oraz pozwolą na zabezpieczenie majątku. Z punktu widzenia funkcjonowania istnienia przedsiębiorstwa najistotniejsze jest bowiem to, aby wszelkie zmiany osobowe nie wpłynęły na jej płynne działanie i możliwość wykonywania bieżących zobowiązań w stosunku do kontrahentów.

W większości przypadków punktem wyjścia dla planu sukcesji zazwyczaj jest testament i jego przygotowanie. Dokument ten może składać się z kilku zdań, w których testator dokonuje wskazania spadkobierców oraz – jeśli chce – majątku, który ma im przypaść. Może on jednak stanowić również rozbudowany scenariusz przekazania majątku, w ramach którego wykorzystane zostaną zapisy, polecenia czy zapisy windykacyjne.

Wygląda na to, że wachlarz możliwości planowania sukcesyjnego zostanie wkrótce (bo już od stycznia 2022 roku) poszerzony o możliwość stworzenia fundacji prywatnej, która stanie się dodatkowym narzędziem w przygotowaniu planu sukcesji.

Przeczytaj także:

Polska fundacja rodzinna – nowe narzędzie w planowaniu sukcesji,

Przygotowanie testamentu – rzeczy, na które należy zwrócić uwagę.

Tworzenie każdego planu sukcesji, w tym tego dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność w formie indywidualnej działalności gospodarczej, powinno zmierzać do zapewnienia bezpieczeństwa majątku, utrzymania niezakłóconej działalności przedsiębiorstwa, a także powinno uwzględniać tak delikatne okoliczności jak utrzymanie dobrych relacji rodzinnych. Nie jest wykluczone, że w trakcie jego opracowywania okaże się też, że najefektywniejszym narzędziem na osiągniecie tych celów, będzie kompletna zmiana formy prowadzonej działalności gospodarczej. Przekazanie firmy, działającej w formie jednoosobowej działalności gospodarczej choć w aktualnym stanie prawnym stało się możliwe, to ryzyko dla spadkobierców, którzy przejmują wszelkie zobowiązania z nią związane i od tego momentu odpowiadają majątkiem osobistym. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (w którą to spółkę może przekształcić się taki przedsiębiorca), ryzyka te ulegają znacznemu ograniczeniu.

Przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

Przepisy prawa handlowego przewidują możliwość zmiany przez przedsiębiorcę formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. To dość znane działanie restrukturyzacyjne może być również wykorzystane jako jedno z możliwych rozwiązań pozwalających na przekazanie jednoosobowej działalności gospodarczej następcom. Przekształcenie może zostać wdrożone samodzielnie lub jako jeden z elementów opracowanego planu sukcesji.

Przekształcenie w spółkę z o.o. (oprócz tego, że umożliwia uwolnienie się odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki) pozwala na przekazanie własności i zarządu nad firmą na bardziej efektywnych zasadach niż w przypadku przekazania przedsiębiorstwa działającego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Przykładowo, spadkodawca może chcieć przekazać biznes więcej niż jednej osobie. Ma trójkę dzieci, jedno z nich ma zarządzać firmą i stać się jej większościowym właścicielem, dwójka pozostałych ma mieć udział w firmie, przy czym udział ten ma być mniejszościowy i to nie do nich ma należeć podejmowanie decyzji w bieżących sprawach funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest duża szansa, że uda się te założenia zrealizować w jak największym stopniu. Główny sukcesor może zostać większościowym udziałowcem, który jednocześnie będzie pełnił funkcję członka (prezesa) zarządu spółki.

Pozostali spadkobiercy mogą pełnić funkcje mniejszościowych wspólników, co pozwoli im osiągać korzyści ekonomiczne w postaci dywidendy. Jednocześnie będą mogli mieć prawo głosu (lub zablokowania większościowego wspólnika) w kluczowych dla spółki i biznesu kwestiach (takich jak na przykład jej sprzedaż). Co więcej na wypadek, gdyby to głównemu sukcesorowi coś się przydarzyło możliwe jest również wdrożenie rozwiązań, które nawet na chwilę nie utrudnią prowadzenia bieżącej działalności spółki. Możliwości takiego ułożenia biznesu i struktury spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dają przepisy prawa handlowego i cywilnego. Dzięki nim możliwe jest przygotowanie takich dokumentów korporacyjnych, które pozwolą na osiągnięcie powyższych celów, których to realizacja w przypadku funkcjonowania firmy w postaci jednoosobowej działalności gospodarczej nie wydaje się możliwe.

Przekształcenie – czy jest trudne? Sprawne formalności – dziedziczenie działalności

Proces przekształcenia dla wielu wydaje się niezmiernie długim i trudnym procesem. Nie jest to do końca prawda, sam proces przekształcenia, przygotowanie dokumentów do sądu, uzyskanie opinii biegłego, nie jest aż tak bardzo czasochłonne, a skorzystanie w jego trakcie z profesjonalnej pomocy znacznie usprawnia ten proces. W praktyce najtrudniejszym etapem jest ustalenie i eliminacja ewentualnych ograniczeń w dokonaniu tego procesu. Takim ograniczeniem może być na przykład bycie przez przedsiębiorcę stroną umów o dofinansowanie. Jednak odpowiednia analiza, identyfikacja tych ograniczeń pozwala na przeprowadzenie przekształcenia w sposób niezakłócony i przede wszystkim bezpiecznych dla majątku przedsiębiorstwa.

Przeczytaj także:

Sukcesja w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Przekazanie spółki kapitałowej sukcesorom.

Przekazanie przedsiębiorstwa spadkobiercom – ustalenie priorytetów

Przygotowanie firmy działającej w formie jednoosobowej działalności gospodarczej na zmianę międzypokoleniową, jak w przypadku każdej innej formy biznesu, musi wiązać się przede wszystkim z ustaleniem priorytetów. Dla każdego będą one inne: jedni chcą, aby biznes trafił w ręce najbliższej rodziny, inni zakładają jego spieniężenie. Dla jednych najważniejsze bezpieczeństwo, dla innych to, aby jak najmniej ingerować w dotychczas stworzoną strukturę. Ich identyfikacja nie jest łatwą sprawą, ale w tym zakresie możliwe jest również skorzystanie ze wsparcia profesjonalistów. Ustalenie ich pozwoli na stworzenie efektywnej mapy drogowej przekazania przedsiębiorstwa następnemu pokoleniu.

Skontaktuj się z nami, aby uzyskać więcej informacji. Kliknij tutaj.


Proponowane filmy

Zapraszamy do obejrzenia materiałów na naszym kanale na Youtube.


Dziedziczenie działalności gospodarczej – kancelaria Warszawa

Nasze usługi:

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego lub podatkowego – skontaktuj się z nami.

Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 02-copublikujemy-1024x142.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 03-YT-1.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 04-LIN.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 05-3FB.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 06-SPOTI.png
Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 07-czymzajmujemy-1024x185.png
Oceń wpis!
[Ocen: 7 Średnia: 5]
Strona do poprawnego działania wymaga włączonej obsługi JavaScript w przeglądarce.
Filmy, podcasty, e-booki