Spółka komandytowa jako forma prowadzenia działalności gospodarczej zaliczyła w ostatnich latach spadek popularności. Stało się tak ze względu na zmianę ustawy o CIT z 2020 r[1]., która to zmiana nałożyła na spółki komandytowe obowiązek podatkowy w zakresie podatku od osób prawnych (CIT), tym samym pozbawiając je tzw. transparentności podatkowej. Od tego czasu wiele biznesów zostało przekształconych z form takich jak spółka komandytowa (Sp.k.) czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (Sp. z o.o. Sp.k.) w uproszczoną formę spółki z o.o.
Podwójne opodatkowanie w spółkach podlegających CIT
Na wstępie warto wyjaśnić, co tak naprawdę stało za spadkiem popularności spółki komandytowej w biznesie. Nowelizacja ustawy o CIT z 2020 r. wprowadziła tzw. podwójne opodatkowanie. Innymi słowy dochody wspólnika takiej spółki, uzyskane z tytułu uczestnictwa w niej, podlegały dotychczas tylko podatkowi od osób fizycznych (w zależności od wyboru formy opodatkowania – podatkowi liniowemu 19% lub według skali podatkowej 17/32%). Po wejściu w życie nowych przepisów te same dochody podlegały zarówno podatkowi od osób fizycznych, jak i podatkowi od osób prawnych (według stawki 9 lub 19 % – w zależności od wysokości przychodów spółki). Nasuwa się więc pytanie – czy i dlaczego spółka komandytowa miałaby być jeszcze dla kogokolwiek atrakcyjna?
Podatek dochodowy to nie wszystko
Powodów jest kilka, a pierwszy z nich dotyczy tego, że ciężary publicznoprawne, to nie tylko podatki dochodowe od osób fizycznych oraz osób prawnych, ale także składka na ubezpieczenie społeczne (popularny ZUS) oraz składka zdrowotna (NFZ). Zazwyczaj rozkład tych ciężarów wygląda następująco: przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną lub najpopularniejszą spośród spółek osobowych – spółkę jawną (niepodlegającą CIT) ponoszą następujące ciężary publicznoprawne:
- podatek dochodowy od osób fizycznych, którego wysokość jest ustalana zgodnie ze skalą podatkową według stawki 12% do 120 000 zł przychodów rocznie, a powyżej tej kwoty – według stawki 32%, względnie jako podatek liniowy, według stawki 19% lub jako ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, który przykładowo dla przychodów z działalności w ramach opieki zdrowotnej (w tym stomatologicznej) wynosi 14%.
- składka zdrowotna, dla której podstawą obliczenia jest całość dochodów uzyskiwanych w ramach tej działalności gospodarczej, a sama składka w zależności od formy opodatkowania obliczana jest według stawki 9 % podstawy (skala podatkowa) lub 4,9 % podstawy (podatek liniowy). Przy rozliczeniu na skali podatkowej składki tej nie można już wliczyć w podatkowe koszty uzyskania przychodów, a w przypadku podatku liniowego możliwość taka jest kwotowo ograniczona. W przypadku rozliczenia ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych składka zdrowotna obliczana jest według stawki 9 % od zryczałtowanej podstawy opodatkowania, wynoszącej odpowiednio: 60%, 100% albo 180% przeciętnego wynagrodzenia w zależności od wysokości rocznych przychodów (do 60 tys. zł, od 60 tys. zł do 300 tys. zł oraz powyżej 300 tys. zł);
- składka na ubezpieczenie społeczne (obowiązkowo emerytalne, rentowe, wypadkowe, Fundusz Pracy oraz FGŚP) – dla której podstawą obliczenia jest zadeklarowana przez przedsiębiorcę kwota nie niższa niż 60% przeciętnego wynagrodzenia, według stawek odpowiednio 19,52%, 8% oraz 1,67%.
Składka zdrowotna i składka na ubezpieczenie społeczne wspólnika spółki komandytowej
W ramach spółki komandytowej obciążenia z tytułu składki zdrowotnej oraz składki na ubezpieczenie społeczne są niezależne od tego czy wspólnik jest komandytariuszem (odpowiada za zobowiązania spółki tylko w granicach sumy komandytowej) czy komplementariuszem (odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem). Należności publicznoprawne z tych tytułów kształtują się następująco:
- składki na ubezpieczenia społeczne są obliczane jak w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej w formie skali podatkowej;
- składka zdrowotna ustalana jest według stawki 9 % przy czym podstawą do jej obliczenia nie jest cały osiągany przychód, ale zryczałtowana kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego, na rok 2024 podstawa obliczenia składki będzie więc wynosić – 7767,85 zł, a sama wysokość składki zdrowotnej – 699,11 zł.
Podsumowując, jakkolwiek wysokość składki na ubezpieczenie społeczne zarówno w przypadku prowadzenia biznesu w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki jawnej (transparentnej podatkowo), spółki cywilnej jak również spółki komandytowej pozostanie na podobnym poziomie, tak spółka komandytowa umożliwia korzystne rozliczanie składki zdrowotnej, której podstawą będzie zryczałtowana kwota.
Podatek dochodowy w spółce komandytowej
Jak już była o tym mowa, od 2021 r. spółka komandytowa straciła transparentność podatkową, a dochody jej wspólników podlegają podwójnemu opodatkowaniu: zarówno podatkiem dochodowym od osób prawnych (na poziomie spółki) jak i podatkiem dochodowym od osób fizycznych (na poziomie wspólników – w przypadku wypłaty zysku wspólnikom). W pierwszej kolejności wszystkie dochody spółki opodatkowane będą podatkiem od osób prawnych według stawki 9 % (dla podmiotów posiadających przychody w wysokości nie przekraczającej 2 mln euro rocznie, z wyjątkiem przychodów kapitałowych) albo według stawki 19% (w przypadku pozostałych podmiotów). Przy wypłacie zysku wspólnikowi, kwota wypłacana przez spółkę zostanie następnie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych według stawki 19%.
Dochody uzyskane w ramach spółki komandytowej korzystają jednak ze zwolnień podatkowych, które różnią się w zależności od tego, który ze wspólników je osiąga:
- komandytariuszowi przysługuje zwolnienie w zakresie kwoty 50% dochodów z tytułu udziału w zyskach spółki komandytowej, nie większej niż 60 000 zł;
- komplementariusz może natomiast odliczyć od podatku PIT kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego jego udziału w zysku oraz podatku CIT należnego od dochodów spółki.
Warto wspomnieć, iż korzyść podatkową po stronie komplementariusza zwiększyć może ponadto mechanizm wypłaty nie więcej niż połowy zysku spółki, który pozwala efektywnie zmniejszyć realne opodatkowanie PIT niemalże do zera (przy opodatkowaniu dochodów spółki według stawki 9%).
Posumowanie
Spółka komandytowa jest obecnie dość atrakcyjną formułą prowadzenia biznesu ze względu na korzyść, jaką oferuje w zakresie ograniczania kosztów publicznoprawnych dotyczących składki zdrowotnej. Wspólnicy spółki komandytowej mają bowiem możliwość stosowania „zryczałtowanej” składki zdrowotnej, która w porównaniu ze składką opłacaną na zasadach ogólnych (przy opodatkowaniu zgodnie ze skalą podatkową, liniowym lub nawet opodatkowaniem na zasadzie ryczałtu), może być istotnie niższa.
Ponadto, ze względu na przewidziane zwolnienia podatkowe, komplementariusz spółki komandytowej może w znacznym stopniu uniknąć podwójnego opodatkowania dochodów uzyskiwanych w ramach spółki, a sama spółka może być opodatkowana na bardzo atrakcyjnym poziomie 9%. Komandytariusz może natomiast zniwelować wpływ braku transparentności podatkowej spółki, choć raczej nie osiągnie efektu zbliżonego do „wyzerowania” PIT.
Odpowiadając na pytanie zadane w tytule, spółka komandytowa opłaci Ci się, jeżeli prowadzisz biznes, a Twoje przychody roczne przekraczają 300 tys. Zł lub też, jeżeli twoje przychody są niższe, ale nie opłaca Ci się przechodzić na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (np. posiadasz znaczne koszty prowadzenia działalności gospodarczej, które rozliczasz podatkowo).
Jakie są ryzyka zmiany formy prawnej na Sp.k. oraz koszty? – o tym będzie mowa w następnym artykule.
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002123
Podobne wpisy:
Przekształcenie w spółkę
Proces przekształcenia Bez wątpienia zmiana formy prowadzonej działalności w drodze przekształcenia niesie za sobą wiele korzyści. Niemniej, sam proces przekształcenia jest procesem złożonym i najczęściej wymaga profesjonalnej pomocy prawnika. Działania w […]
Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spółki kapitałowej
Mieliśmy już okazję przyjrzeć się zasadom odpowiedzialności solidarnej członka zarządu spółki kapitałowej za zobowiązania cywilnoprawne zaciągnięte przez tę spółkę oraz za szkody wyrządzone spółce i jej wierzycielom. Nie jest to […]
Najnowsze wpisy:
Uprawnienia kontrolowanego i kontrolującego podczas kontroli podatkowej
Tematem poprzedniego wpisu były ogólne zagadnienia związane z kontrolą podatkową, a w szczególności dopuszczalny czas trwania takiej kontroli, podstawa jej prowadzenia, jej cele i relacje do innych procedur stosowanych przez […]
Kiedy wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą podejmować uchwały?
Istota zgromadzenia wspólników jako organu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Zgromadzenie wspólników to jeden z najważniejszych organów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.). W jego skład wchodzą wszyscy wspólnicy, […]