Ulga B+R a wynagrodzenie kadry pracowniczej. Korzystny dla przedsiębiorców wyrok NSA

Przeczytasz w 5 minut.

Z niniejszego artykułu dowiesz się:

• Czym jest ulga B+R i kogo dotyczy,
• Co stanowi koszty kwalifikowane do odliczenia w ramach ulgi B+R,
• Jak kształtuje się relacja ulga B+R a wynagrodzenie dla pracowników.

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że wynagrodzenia kadry kierowniczej nadzorującej działalność rozwojową nie są wyłączone z kosztów kwalifikowanych.

Ulga B+R

Ulga badawczo-rozwojowa to rozwiązanie polegające na możliwości korzystania przez przedsiębiorców z dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania. Z ulgi B+R mogą korzystać przedsiębiorstwa, których działania skupiają się odkrywaniu nowych technologii, poszerzaniu wiedzy i znajdowaniu nowych zastosowań dla różnych dziedzin i wynalazków, technologii produkcji.

Katalog kosztów kwalifikowanych, uprawniających do skorzystania z ulgi B+R znajduje się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z przepisami ustawy za koszty kwalifikujące się do objęcia ulgą B+R można zaliczyć w szczególności:

– koszty nabycia materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

– koszty pracownicze związane stricte z realizacją działalności badawczo-rozwojowej,

odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

– wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Katalog otwarty kosztów kwalifikowanych

W związku z tym, że ustawa zawiera katalog otwarty kosztów kwalifikowanych, każdorazowo każdy podatnik musi rozstrzygnąć czy poniesionych przez niego wydatek kwalifikuje się do odliczenia w ramach ulgi B+R. Możliwe jest również w tym zakresie złożenie wniosku o interpretację indywidualną w celu potwierdzenia stanowiska podatnika co do oceny zakwalifikowania danego wydatku.

Tą drogą też poszedł jeden z przedsiębiorców, który zdecydował się na złożenie wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie tego czy w ramach ulgi B+R może odliczyć wynagrodzenia pracowników sprawujących funkcje nadzorcze i kierownicze nad pracami badawczo-rozwojowymi jako koszt kwalifikowany. We wniosku przedsiębiorca wskazał, że chodzi tylko o te czynności, które są wykonywane przez kadrę zarządzającą w zakresie nadzoru bezpośrednio związanego z działalnością B+R.

Niekorzystne dla podatnika stanowisko skarbówki

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. W decyzji wskazano, iż warunkiem uznania wydatków na wynagrodzenia osób sprawujących funkcje kierownicze i nadzorcze, za wydatki kwalifikowane podlegające odliczeniu w ramach ulgi badawczo-rozwojowej, jest wykonywanie przez nie czynności związanych z pracami B+R. W ocenie skarbówki sprawowanie nadzoru i kierownictwa ma charakter czynności wspomagających działalność twórczą, ale same nie są taką działalnością. Elementem zaś definicji działalności badawczo-rozwojowej jest jej twórczy charakter.

Spółka nie zgodziła się z powyższą interpretacją, skutkiem czego sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. W środku zaskarżenia zostało zaprezentowane stanowisko, że ustawa mówi o kosztach kwalifikowanych, jako wydatkach poniesionych na rzecz pracownika. W ocenie spółki należy to rozumieć jako wydatki związane z każdym pracownikiem realizującym działalność badawczo-rozwojową. A więc nie tylko o takim, który osobiście wykonuje pracę twórczą  ale również o takim, który pełni funkcje nadzorcze, doradcze oraz kierownicze.

Stanowisko WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia z dnia 23 czerwca 2020 r. (I SA/Gl 1588/19) podzielił zaprezentowane wyżej stanowisko spółki. WSA zgodził się z tym, że warunkiem uznania działalności podatnika za działalność B+R, jest jej twórczy charakter. W tezach zapadłego orzeczenia zostało wskazane, że:

– „Jeśli ustawodawca nie rozróżnia pracowników, którzy „własnoręcznie” realizują działalność B+R (np. własnoręcznie przeprowadzają symulacje komputerowe, czy własnoręcznie testują prototyp) od pracowników, którzy kontrolują czy nadzorują te czynności oraz doradzają w tymże procesie – to interpretatorowi także tego czynić nie wolno.”

– „Twórczy charakter należy (…) przypisać także osobom sprawującym nadzór i kierownictwo nad pracownikami spółki, którzy „własnoręcznie” realizują wskazane we wniosku prace B+R.”

W uzasadnieniu wyroku WSA dogłębnie przenalizował kwestie możliwości zakwalifikowania wynagrodzenia pracowników w ramach ulgi B+R.

Zgodnie z uzasadnieniem choćby jednym z argumentów przemawiających, za prawidłowością stanowiska spółki jest fakt, iż organ nie powinien całkowicie pomijać znaczenia dla tej sprawy „Podręcznika Frascati”, który obowiązuje w krajach OECD do celów statystycznych.

Ulga B+R a wynagrodzenie dla pracowników

Wydawany od ponad 50 lat przez OECD Podręcznik Frascati jest uznanym światowym standardem gromadzenia i publikowania porównywalnych w skali międzynarodowej statystyk dotyczących zasobów finansowych i ludzkich przeznaczanych na działalność badawczą i rozwojową (B+R).

Sąd w uzasadnieniu podkreślił, że „Podręcznik Frascati” nie stanowi co prawda źródła prawa, ale skoro minister właściwy do spraw finansów publicznych powołuje się na to opracowanie w swoich „objaśnieniach podatkowych z dnia 15 lipca 2019 r. (dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP BOX – strony: 10, 13, 15, 17, 18), to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie powinien tego opracowania ignorować wydając interpretację indywidualną”.

Kolejno w orzeczeniu WSA zostało wskazane „że w tymże „Podręczniku” (Rozdział 5, Pomiar personelu B+R) stwierdza się, że do personelu B+R zalicza się nie tylko osoby, które wykonują prace naukowo-techniczne na potrzeby projektów B+R (projektują i przeprowadzają eksperymenty oraz badania, konstruują prototypy itd.), ale również osoby, które planują i kierują projektami B+R (pkt 5.2.). Dalej stwierdza się, że do personelu B+R należą tzw. „badacze”, czyli specjaliści zajmujący się zawodowo pracą koncepcyjną lub tworzeniem nowej wiedzy. Prowadzą oni badania oraz ulepszają lub rozwijają koncepcje, teorie, modele, techniki, oprzyrządowanie, oprogramowanie lub metody operacyjne (pkt 5.35). Jednak, do grupy „badaczy” zalicza się również kierowników i administratorów zaangażowanych w planowanie i zarządzanie naukowymi i technicznymi aspektami pracy badacza (pkt 5.38).”

Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego

Od powyższego orzeczenia, niekorzystnego dla skarbówki, organ oczywiście wniósł skargę kasacyjną.

Zaprezentowana przez WSA wykładnia została potwierdzona jednak przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku wydanym w dniu 21 marca 2023 roku w sprawie o sygn. akt II FSK 2217/20.

Powyższe orzeczenie należy uznać za korzystne z punktu widzenia podatników, nie mniej jednak w razie wątpliwości zawsze warto rozważyć uzyskanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

O samej uldze B+R przeczytasz tutaj:

Ulga B+R – czym jest i czy Twoja firma może z niej skorzystać?

Nasz zespół wspomaga w kwestiach prawnych związanych z wdrażaniem i realizacją ulgi B+R przez przedsiębiorców, w tym w przygotowaniu wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.