Dlaczego to zła praktyka
Instytucja interpretacji indywidualnych miała stanowić narzędzie ochrony podatników. Umożliwia uzyskanie wiążącej informacji na temat sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego w konkretnym stanie faktycznym. W założeniu interpretacja ma dawać podatnikowi poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności – zwłaszcza w sytuacjach, gdy przepisy są niejednoznaczne lub nieprecyzyjne.
W ostatnich latach jednak obserwujemy coraz częstsze przypadki odmowy wydania interpretacji indywidualnej. Dzieje się tak na podstawie art. 14b § 5b Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym Dyrektor KIS odmawia wydania interpretacji, jeśli:
1. przedstawiony we wniosku stan faktyczny może wskazywać [a nie „wskazuje” – przyp.] na unikanie opodatkowania,
2. a Szef Krajowej Administracji Skarbowej wyrazi opinię, że zastosowanie przepisów do tego stanu faktycznego może prowadzić do takiego unikania.
Choć rozwiązanie to miało przeciwdziałać agresywnym optymalizacjom podatkowym, w praktyce doprowadziło do szeregu problemów interpretacyjnych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze argumenty, dlaczego ta praktyka budzi uzasadnione wątpliwości.
Brak przejrzystości
Podatnik nie otrzymuje treści opinii Szefa KAS. Nie wie, na jakiej podstawie oceniono jego zamiar jako potencjalnie zmierzający do unikania opodatkowania. Brakuje jakiejkolwiek transparentności procesu decyzyjnego – podatnik ma przyjąć odmowę bez możliwości zweryfikowania przesłanek.
Brak możliwości obrony
Wnioskodawca nie ma żadnej możliwości odniesienia się do stanowiska organu ani przedstawienia własnej argumentacji przed jego wydaniem. Nie funkcjonuje żadna procedura kontradyktoryjna. Podatnik zostaje pozbawiony elementarnego prawa do obrony – zarówno materialnej, jak i formalnej.
Opinia oparta na przypuszczeniach
Podstawą odmowy nie są twarde fakty, lecz przypuszczenie, że w przyszłości mogłoby dojść do unikania opodatkowania. Tego rodzaju ocena ma charakter czysto uznaniowy i może opierać się na niepełnych lub błędnie zinterpretowanych przesłankach. Co więcej, wnioskodawca często opisuje dopiero planowane działania, których skutki podatkowe chciałby właśnie zabezpieczyć – tymczasem organ traktuje często samą próbę uzyskania interpretacji jako sygnał nieprawidłowości.
Osłabienie funkcji ochronnej interpretacji
Odmowa wydania interpretacji niweczy jej podstawową funkcję – zapewnienie podatnikowi ochrony prawnej przy stosowaniu przepisów. W sytuacji, w której organ arbitralnie odmawia interpretacji, podatnik nie ma ani odpowiedzi, ani ochrony, ani nawet pewności, że jego działanie będzie ocenione negatywnie – pozostaje mu tylko niepewność i ryzyko sankcji.
Zniechęcenie do transparentności
Obecna praktyka może zniechęcać podatników do zadawania pytań i działania w sposób otwarty wobec administracji skarbowej. Podatnik, który przedstawia planowane działania i szuka potwierdzenia ich zgodności z prawem, jest traktowany jak potencjalny przestępca. To może prowadzić do ograniczenia jawności i przeniesienia działań optymalizacyjnych poza oficjalny obieg prawny.
Ograniczona kontrola sądowa
Choć teoretycznie podatnik może zaskarżyć odmowę interpretacji do sądu administracyjnego, w praktyce kontrola sądowa jest ograniczona. Sądy nie analizują bowiem zasadności opinii Szefa KAS, a jedynie formalne przesłanki samej odmowy wydania interpretacji (zasadniczo – czy została wydana opinia Szefa KAS…). Postępowania trwają długo, a w tym czasie podatnik pozostaje bez ochrony.
Podsumowanie
Odmowa interpretacji indywidualnej na podstawie nieujawnionej opinii, opartej na przypuszczeniach, bez możliwości obrony i bez faktycznego środka odwoławczego, to rozwiązanie sprzeczne z zasadami państwa prawa. Zamiast budować zaufanie i wspierać zgodność działań podatników z prawem, praktyka ta generuje niepewność, frustrację i chaos interpretacyjny.
Zamiast ograniczać instytucję interpretacji, warto ją wzmacniać – jako narzędzie prewencji, bezpieczeństwa i świadomego stosowania prawa podatkowego.
Masz problem z interpretacją indywidualną? Pomożemy Ci!
Jeśli masz dodatkowe pytania bądź wątpliwości w zakresie adresu do e-Doręczeń, lub jeśli potrzebujesz pomocy w uzyskaniu adresu do e-Doręczeń bądź zgłoszeniu go do właściwego rejestru – skontaktuj się z nami! Z chęcią odpowiemy na każde pytanie i pomożemy w dopełnieniu wszelkich formalności dotyczących omawianej tematyki.
Podobne wpisy:

Kasowy PIT – nowa opcja dla przedsiębiorców od 2025 roku
Zasady rozliczania w ramach kasowego PIT Dotychczas przedsiębiorcy w Polsce korzystali z metody memoriałowej, która zakładała, że przychód powstaje w momencie wystawienia faktury, niezależnie od faktycznego wpływu pieniędzy na konto. Metoda kasowa wprowadza istotną zmianę – podatek dochodowy będzie naliczany dopiero po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. Jest to duże ułatwienie dla małych i średnich przedsiębiorców, […]

Kluczowe zmiany podatkowe w 2025 roku
Wstęp Rok 2025 przynosi szereg istotnych aktualizacji w polskim systemie podatkowym. Chociaż zmiany te nie mają skali rewolucji, jaką wprowadził Polski Ład, warto się im przyjrzeć, szczególnie w kontekście ich wpływu na przedsiębiorców. Oto zestawienie najważniejszych nowości. Nowy podatek minimalny Podatek minimalny obowiązuje od 2025 roku i obejmie firmy generujące straty lub charakteryzujące się rentownością […]
Najnowsze wpisy:

Niekaralność jako warunek zatrudniania cudzoziemców
Nowa ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP wprowadza bardzo istotny – i potencjalnie kontrowersyjny – wymóg niekaralności wobec podmiotu powierzającego pracę. Co więcej, skutki jednej kary mogą być długofalowe, […]

Coś się kończy, coś się zaczyna – koniec outsourcingu pracowniczego, a nowe sposoby zatrudniania cudzoziemców
Koniec z fikcyjnym zatrudnieniem cudzoziemców? Nowa ustawa z 20 marca 2025 r. o powierzaniu pracy cudzoziemcom wprowadza istotne ograniczenia w zakresie tzw. outsourcingu pracowniczego, czyli modelu, w którym cudzoziemiec wykonuje pracę […]
