Naruszenie zasad uczciwej konkurencji – czyny nieuczciwej konkurencji

W idealnym świecie wśród podmiotów uczestniczących w obrocie gospodarczym panuje uczciwa konkurencja. Walka o klientów, kontrahentów czy pracowników pozbawiona jest manipulacji i odbywa się z poszanowaniem konkurentów. Żaden podmiot nie „inspiruje się” produktami lub renomą na którą ktoś pracował latami. Niestety – rzeczywistość wygląda inaczej a nieczyste działania na rynku zdarzają się coraz częściej. W takich wypadkach ochrony swoich praw poszkodowany przedsiębiorca może poszukiwać m. in. w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – co jest przedmiotem ochrony?

W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji odnajdziemy regulacje na temat  zapobiegania i zwalczania działań stanowiących czyny nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej. W szczególności chodzi o czyny nieuczciwej konkurencji w produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach. Jest to zakres, który swoim zasięgiem obejmuje tak naprawdę każdego przedsiębiorcę. Ochrona jaką ma zapewniać ustawa ukierunkowana jest na dbanie o interes publiczny, przedsiębiorców oraz klientów.

Kto może skorzystać z ochrony?

Ustawa chroni przed działaniami stanowiącymi czyny nieuczciwej konkurencji przedsiębiorców. We wskazanym akcie prawnym odnajdziemy wyjaśnienie, że przedsiębiorcami są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.

Zatem to te podmioty mogą skorzystać z zapisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji by powstrzymać podejmowane względem nich nieuczciwe działania i dochodzić ochrony swoich praw na rynku.

Czyn nieuczciwej konkurencji – co to jest?

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Ustawa wymienia też wprost kilka zachowań, które wpisują się w katalog czynów nieuczciwej konkurencji. 

Są to:

• wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,
• fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług,
• wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,
• naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
• nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy,
• naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku,
• przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną,
• nieuczciwa lub zakazana reklama,
• organizowanie systemu sprzedaży lawinowej,
• prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym,
• nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi,
• działanie w zakresie usług pośrednictwa internetowego i wyszukiwarek internetowych w rozumieniu art. 2 pkt 2 i 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (Dz. Urz. UE L 186 z 11.07.2019, str. 57), zwanego dalej „rozporządzeniem 2019/1150”, naruszające przepisy tego rozporządzenia.

Powyższa lista jest tylko przykładowym wskazaniem przez ustawodawcę czynów wpisujących się w ramy nieuczciwej konkurencji. Jest to katalog otwarty i każde zachowanie, które jest sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeśli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta może zostać określone mianem czynu nieuczciwej konkurencji.

Działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.

Co właściwie oznacza działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami? I kiedy zagraża lub narusza ono interes innego przedsiębiorcy lub klienta?

Sprzeczność z prawem to sprzeczność z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Sprzeczne z prawem może być zarówno działanie jak i zaniechanie. 

Sprzeczność z dobrymi obyczajami jest pojęciem nieostrym i dopiero w konkretnych sytuacjach można mu przypisać określoną treść. Daje to duże pole interpretacyjne sądowi orzekającemu w sprawach dotyczących nieuczciwej konkurencji. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Warszawie orzeczeniu z dnia 20 marca 2017 r. (sygn. akt: VI ACa 2075/15) zdefiniował pojęcie dobrych obyczajów w kontekście omawianej tematyki w następujący sposób: „Należy wskazać, że «dobre obyczaje» to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać działania np. zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc działania potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania”.

Zarówno przesłanka sprzeczności z prawem jak i przesłanka sprzeczności z dobrymi obyczajami musi być połączona z zagrożeniem lub naruszeniem interesów innego przedsiębiorcy lub klienta by możliwe było rozważanie czy dane zachowanie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.

Czyn nieuczciwej konkurencji – jaka kara?

Gdy przedsiębiorca stwierdzi, że zostały podjęte względem niego czyny stanowiące działania nieuczciwej konkurencji ma on różne możliwości działania. 

• W pierwszej kolejności może wezwać sprawcę tych działań do zaprzestania naruszeń oraz wykonania dodatkowych czynności odwracających bądź rekompensujących skutki.
• Możliwe jest również zainicjowanie postępowania cywilnego przed sądem.
• Pokrzywdzony przedsiębiorca może rozważyć również złożenie zawiadomienia karnego skutkującego zajęciem się sprawą przez organy ścigania.

Wybór najlepszego sposobu działania zależy od indywidualnej oceny danego przypadku naruszenia.

Odpowiedzialność za czyny nieuczciwej konkurencji

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać m. in. :

• zaniechania niedozwolonych działań,
• usunięcia skutków niedozwolonych działań,
• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
• naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych,
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych,
• zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Sąd, na wniosek uprawnionego, może orzec również o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. W szczególności sąd może orzec ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania.

Czyny sankcjonowane karnie

Na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji możliwe jest także pociągniecie do odpowiedzialności karnej sprawcy czynów:

• naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa,
• karnego naśladownictwa,
• organizowania systemu sprzedaży lawinowej,
• fałszywego oznaczenia lub braku oznaczenia towarów i usług,
• rozpowszechniania fałszywych informacji o przedsiębiorstwie.

Ściganie przewidzianych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego, a wykroczeń – na żądanie pokrzywdzonego.

Podsumowanie

W związku z rozwojem gospodarczym, mnogością podmiotów uczestniczących w obrocie gospodarczym i wzrostem konkurencji na rynku mamy coraz częściej do czynienia z działaniami stanowiącymi czyny nieuczciwej konkurencji. 

Dzięki regulacjom prawnym, w tym omawianej w niniejszym artykule ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poszkodowany przedsiębiorca dysponuje narzędziami pozwalającymi mu walczyć o ochronę swoich praw.

Masz dodatkowe pytania bądź wątpliwości? Pomożemy Ci!

Jeśli masz dodatkowe pytania bądź wątpliwości w zakresie czynów nieuczciwej konkurencji lub jeśli potrzebujesz pomocy w związku z doświadczeniem nieuczciwej konkurencji – skontaktuj się z nami! Z chęcią odpowiemy na każde pytanie i pomożemy zadbać o ochronę Twoich praw jako przedsiębiorcy.

Podobne wpisy:

• 

  Dlaczego warto się przekształcić? Jak i po co zmienić jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o.o.

  Prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, ale coraz częściej słyszysz o przekształceniach w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Nie bez powodu. Przekształcenie JDG w sp. z o.o. to krok, który może dać realne korzyści – od bezpieczeństwa majątku po większą wiarygodność wobec kontrahentów. Jednak za decyzją o przekształceniu idą konkretne formalności. W tym artykule krok po kroku wyjaśniam, […]

• 

  Biznes dobrze poukładany. Zabezpiecz firmę, obniż koszty i uniknij ryzyk

  Naturalną rzeczą dla każdego przedsiębiorcy jest dążenie do optymalizacji swojego biznesu. Zwiększenieprzychodów, obniżenie kosztów, minimalizowanie ryzyk, utrwalenie stabilności firmy – to są cztery obszary, o których ciągle myśli właściciel i zarządzający biznesem. Wymierne efekty w tych obszarach da się w większości przypadków uzyskać bardzo niewielkim wysiłkiem, ale powodzenie takich działań jest uzależnione od kluczowej kwestii: właściwej obserwacji.  W naszych materiałach, które przygotowujemy […]

Najnowsze wpisy:

• 

  Umowa pożyczki – forma, elementy, termin zwrotu

  Umowa pożyczki jest jedną z najczęściej zawieranych umów w obrocie cywilnoprawnym – zarówno między osobami fizycznymi, jak i przedsiębiorcami. Choć często zawierana jest w formie ustnej, nie oznacza to, że […]

• 

  Jak obniżyć roszczenie o zachowek

  Czym jest zachowek? Zachowek to jeden z kluczowych mechanizmów ochrony najbliższych członków rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub nie otrzymali należnej im części majątku spadkowego. Co do zasady, […]