Obowiązki, kary, prawne obwarowania – czyli pozycja pracodawcy zatrudniającego cudzoziemców w obliczu nowych regulacji

Nowe obowiązki pracodawców – jak zatrudniać cudzoziemców i nie zapłacić grzywny?

Nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców nie tylko upraszcza procedury, ale także nakłada na pracodawców szereg nowych obowiązków, których niedopełnienie może skutkować dotkliwymi sankcjami. Od dnia wejścia ustawy w życie, samo uzyskanie zezwolenia na pracę będzie dopiero początkiem procedury – liczyć będzie się bowiem również precyzyjna realizacja formalności po stronie pracodawcy.

Umowa na piśmie – w języku zrozumiałym dla cudzoziemca

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest sporządzenie pisemnej umowy z cudzoziemcem oraz jej przetłumaczenie na język zrozumiały dla pracownika – cudzoziemca.

Brak umowy lub jej tłumaczenia to wykroczenie, za które grozi grzywna od 1.000 do 3.000 zł.

Przekazanie umowy do urzędu

Po podpisaniu umowy, pracodawca ma obowiązek przekazania jej kopii do urzędu, który wydał zezwolenie. To nowe narzędzie kontroli, które ma zapewnić, że warunki zatrudnienia faktycznie odpowiadają deklarowanym.

Informowanie o statusie zatrudnienia

Przedsiębiorca musi niezwłocznie zawiadomić urząd, gdy:

• cudzoziemiec nie podjął pracy,
• cudzoziemiec przerwał pracę lub zakończył ją wcześniej niż przewidywano,
• nastąpiły zmiany warunków umowy lub miejsca wykonywania pracy.

Brak powiadomienia to kolejny czyn zagrożony grzywną – nawet do 5000 zł.

Składki ZUS i zaliczki podatkowe – klucz do przedłużenia zezwolenia

Niewywiązywanie się z obowiązku terminowego opłacania składek ZUS i zaliczek podatkowych za pracowników-cudzoziemców może skutkować odmową wydania lub przedłużenia zezwolenia na pracę. Jest to istotna zmiana, która ma na celu eliminację zatrudniania pracowników „na czarno” i zapewnienie cudzoziemcom pełnej ochrony socjalnej.

Obowiązek informacyjny wobec cudzoziemca

Do nowych obowiązków nałożonych na pracodawców przez Ustawodawcę należy także obowiązek poinformowania pracownika-cudzoziemca o przysługującym mu prawie do przystąpienia do związków zawodowych.

To element szerszej koncepcji ochrony praw pracowniczych, który wpisuje się w prospołeczną politykę rynku pracy.

Kontrole bez zapowiedzi – nowa rzeczywistość dla pracodawców zatrudniających cudzoziemców

Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych przez ustawę o zatrudnianiu cudzoziemców jest wzmocnienie uprawnień kontrolnych służb państwowych. Pracodawcy, którzy zatrudniają cudzoziemców, mogą liczyć się z niezapowiedzianymi i zintensyfikowanymi kontrolami, przeprowadzanymi równolegle przez kilka instytucji.

Ustawa umożliwia bowiem prowadzenie jednoczesnych kontroli przez PIP i Straż Graniczną, które zyskały nowe, szerokie kompetencje, pozwalające im działać szybciej, skuteczniej i bez uprzedniego informowania pracodawcy.

Nowe przepisy umożliwiają przeprowadzenie kontroli w każdym czasie. Funkcjonariusze lub inspektorzy mogą:

• wejść na teren zakładu pracy,
• zażądać dokumentacji kadrowej i płacowej,
• przesłuchać cudzoziemców oraz pracodawców,
• weryfikować faktyczne warunki pracy i legalność pobytu.

Co grozi za naruszenia?

Ustawodawca nie pozostawił złudzeń – nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców wprowadza znaczące zaostrzenie kar pieniężnych za nielegalne powierzanie pracy cudzoziemcom. Celem jest ograniczenie patologii na rynku pracy i zapewnienie równych warunków wszystkim pracodawcom.

Grzywny mogą być naprawdę dotkliwe – od 3.000 zł do nawet 50.000 zł za każdego pracownika. Dodatkowo, w razie rażących naruszeń, urząd może odmówić wydania kolejnych zezwoleń – co może oznaczać paraliż kadrowy dla firm opierających się na pracy cudzoziemców.

Grzywna – nawet 50 000 zł za jednego pracownika

Najpoważniejsze wykroczenia, takie jak nielegalne zatrudnienie cudzoziemca bez odpowiednich dokumentów, podlegają karze grzywny w wysokości od 3000 zł do 50 000 zł – i to za każdego cudzoziemca oddzielnie.

Co uznaje się za nielegalne zatrudnienie?

• Brak zezwolenia lub oświadczenia o powierzeniu pracy;
• Zatrudnienie niezgodne z warunkami zezwolenia (np. inna praca, inne wynagrodzenie);
• Skierowanie cudzoziemca do pracy u innego podmiotu bez odpowiednich podstaw prawnych.

Kary za błędy formalne

Ustawodawca przewidział również grzywny za niedopełnienie obowiązków administracyjnych, m.in.:

• Brak pisemnej umowy lub jej tłumaczenia: 1.000 – 3.000 zł,
• Nieprzekazanie umowy do urzędu: 500 – 3.000 zł,
• Niepowiadomienie o zmianie statusu zatrudnienia: 500 – 5.000 zł.

Manipulacje i wyłudzanie – grzywny od 6000 zł wzwyż

Ustawa przewiduje też kary za szczególnie nieetyczne działania wobec cudzoziemców:

• Wprowadzenie cudzoziemca w błąd w celu zatrudnienia go nielegalnie: 6.000 – 50.000 zł,
• Żądanie korzyści majątkowej za zatrudnienie: 6.000 – 50.000 zł.

Kary dla pracowników? Tak, ale łagodniejsze

Cudzoziemiec, który nielegalnie wykonuje pracę, może zostać ukarany grzywną nie niższą niż 1.000 zł. Ustawodawca jasno jednak wskazuje, że odpowiedzialność karna spoczywa przede wszystkim na pracodawcy – zwłaszcza w przypadku naruszenia warunków legalizacji pracy.

Wyłączenie odpowiedzialności – kiedy grzywna nie grozi

Ustawa przewiduje tzw. wyłączenie odpowiedzialności, jeżeli pracodawca:

• Dopełnił wszystkich obowiązków formalnych (np. zweryfikował dokumenty cudzoziemca, dokonał odpowiednich zgłoszeń);
• Nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że przedstawione dokumenty cudzoziemca są niezgodne ze stanem faktycznym.

Podsumowanie

Nowa ustawa to wyraźny sygnał – zero tolerancji dla nadużyć przy zatrudnianiu cudzoziemców. Nawet drobne uchybienia formalne mogą oznaczać poważne konsekwencje finansowe. Dla przedsiębiorców zatrudniających obcokrajowców to ostatni dzwonek, by przeanalizować swe wewnętrzne procedury – i w razie potrzeby je zaktualizować.

Potrzebujesz pomocy w przeanalizowaniu twojej działalności pod kątem nowych regulacji? Skontaktuj się z nami! Pomożemy Ci wdrożyć nowe procedury oraz uniknąć ewentualnych dotkliwych konsekwencji niedostosowania do nowych przepisów.

Podobne wpisy:

• 

  Dlaczego warto się przekształcić? Jak i po co zmienić jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o.o.

  Prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, ale coraz częściej słyszysz o przekształceniach w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Nie bez powodu. Przekształcenie JDG w sp. z o.o. to krok, który może dać realne korzyści – od bezpieczeństwa majątku po większą wiarygodność wobec kontrahentów. Jednak za decyzją o przekształceniu idą konkretne formalności. W tym artykule krok po kroku wyjaśniam, […]

• 

  Biznes dobrze poukładany. Zabezpiecz firmę, obniż koszty i uniknij ryzyk

  Naturalną rzeczą dla każdego przedsiębiorcy jest dążenie do optymalizacji swojego biznesu. Zwiększenieprzychodów, obniżenie kosztów, minimalizowanie ryzyk, utrwalenie stabilności firmy – to są cztery obszary, o których ciągle myśli właściciel i zarządzający biznesem. Wymierne efekty w tych obszarach da się w większości przypadków uzyskać bardzo niewielkim wysiłkiem, ale powodzenie takich działań jest uzależnione od kluczowej kwestii: właściwej obserwacji.  W naszych materiałach, które przygotowujemy […]

Najnowsze wpisy:

• 

  Rozdzielność majątkowa i podział majątku 

  Zawarcie związku małżeńskiego to jedna z ważniejszych decyzji w życiu. Ważne by przy jej podejmowaniu przemyśleć również kwestię przyszłych finansów wspólnych, przenalizować wszelkie ryzyka i konsekwencje. W niniejszym artykule omówione […]

• 

  Koniec outsourcingu pracowniczego? Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców od 1 czerwca 2025 r.

  Od 1 czerwca 2025 roku w Polsce obowiązuje ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nowe przepisy wprowadzają istotne zmiany w […]