Umowa sprzedaży samolotu, śmigłowca. Wzór – najważniejsze elementy

Przeczytasz w 5 minut.

Doświadczenie w tego rodzaju transakcjach jest kluczowe i niezbędne, aby przygotować dobrą umowę i dokumentację pod sprzedaż samolotu lub śmigłowca.

Dobra umowa to taka, która zabezpiecza interesy obydwu stron i pozwala zrealizować transakcję unikając niedomówień, sporów i innych problemów. Tych może nie brakować, jeśli przygotowujemy się do tego rodzaju transakcji po raz pierwszy i nie rozumiemy specyfiki handlu tego typu towarem. Może okazać się, że cena jaką wynegocjowaliśmy jest tylko pozornie atrakcyjna, gdyż nie bierzemy pod uwagę wielu czynników, na które można się „nadziać” po drodze, w trakcie i po transakcji. Nawet jeśli w takiej sytuacji strony będą skłonne „odkręcić” transakcję to każda z nich poniesie zbędne koszty, np. koszty inspekcji technicznej lub koszty depozytu. Aby ich uniknąć, kluczową jest faza negocjacji dokumentów. Dobrze zaprojektowane dokumenty pozwalają przeprowadzić transakcję niemal automatycznie.

Poniżej opisujemy wybrane, niektóre elementy umowy, jakie poza elementami i zabezpieczeniami typowymi dla każdej umowy sprzedaży, należy koniecznie umieścić we wzorcowej umowie sprzedaży samolotu lub śmigłowca.

Jeśli potrzebujesz kompleksowego i wyczerpującego wsparcia ekspertów takiej transakcji – skontaktuj się z nami.

Aircraft Purchase Agreement – APA

Umowa zbycia samolotu lub śmigłowca jest w międzynarodowej praktyce znana pod skrótem APA (aircraft purchase agreement).

Opis samolotu / śmigłowca

W opisie sprzedawanego samolotu lub śmigłowca kluczowym jest wskazanie między innymi:

• numery seryjnego,
• numeru rejestracji,
• silników, ich numeru seryjnego,
• wyposażenia (w tym tzw. loose equipment),
• akcesoriów,
• części i innych nieruchomości mających być przedmiotem transakcji razem z samolotem lub śmigłowcem,
• dokumentacji samolotu / śmigłowca.

Brak prawidłowego opisu przedmiotu transakcji może spowodować dotkliwe koszty: własność silników nie przejdzie na kupującego, podobnie jak niektóre elementy wyposażenia dodatkowego, których cena może okazać się później astronomicznie wysoka.

Historia awarii, uszkodzeń i serwisu

Kluczowym w transakcji zakupu samolotu lub śmigłowca jest po pierwsze ustalenie, a po drugie spisanie historii serwisowej, historii uszkodzeń lub awarii. Jest to istotne zarówno z punktu widzenia kupującego jak i sprzedającego. Warto dokonać tych ustaleń jeszcze przed oficjalną inspekcją techniczną.

Zapewnienia i gwarancje

Kluczowymi dla każdego prawnika elementami umowy sprzedaży aktywów typu samolot lub śmigłowiec są zapewnienia, głównie zapewnienia sprzedającego co do stanu faktycznego i prawnego przedmiotu sprzedaży, jak również gwarancje jakie sprzedający i kupujący składają sobie w trakcie transakcji. Najgorszym scenariuszem jest dokonanie zakupu / sprzedaży opartego na domysłach i niedopowiedzeniach stron. W naszej ocenie w tego typu transakcji ważne, aby wszystko co strony sobie oświadczają znalazło swoje miejsce w umowie. Przy pracy nad zapisami dotyczącymi zapewnień i gwarancji możliwe jest upewnienie się, że zarówno sprzedający jak i kupujący wyczerpująco przedstawili swoje stanowiska, swoją wizję transakcji i jej przedmiotu, sprzedający wyczerpująco opisał co sprzedaje, a kupujący po zapoznaniu ten stan akceptuje.

Cena transakcyjna

W zapisach dotyczących ceny, kluczowe są:

• kwestie podatkowe (VAT, netto/brutto, eksport),
• kwestie zakresu ceny, tj. tego co obejmuje cena: samolot/śmigłowiec a silniki, wyposażenie dodatkowe, loose equipment, programy serwisowe),
• klauzule ubruttowienia.

Depozyt

Dla zabezpieczenia interesu obydwu stron w tego typu transakcjach strony korzystają zwykle z depozytu bankowego lub notarialnego. Depozyt może dotyczyć pieniędzy lub dokumentów. Rolą depozytu jest doprowadzenie do sytuacji, w której sprzedający jest pewny, że z chwilą utraty własności otrzyma zapłatę, a kupujący jest pewny, że sprzedający nie dostanie funduszy, dopóki nie przeniesie skutecznie własności.

Warunki dostawy

Warunki dostawy obejmują m.in. miejsce pozycjonowania samolotu, przekazanie samolotu lub śmigłowca i wyposażenia dodatkowego, przepisanie programów itp.

Miejsce dostawy

Miejsce dostawy powinno uwzględniać formalności związane z rejestracją samolotu lub śmigłowca, szczególnie w sytuacji, gdy samolot lub śmigłowiec zmienia kraj rejestracji.

Inspekcja techniczna (PPI – Pre-Purchase Inspection)

Jednym z kluczowych elementów transakcji, do którego zachęcamy strony, jest zorganizowanie tzw. PPI, czyli inspekcji, podczas której przeprowadzane jest szczegółowe badanie techniczne samolotu, ujawniające ewentualne usterki.

Niezgodności

Zapisy dotyczące niezgodności powinny adresować niezgodności, które są związane z niezdatnością do lotu, a także usterki mające inny charakter, np. kosmetyczny.

Lot próbny

Zapisy dotyczące lotu próbnego mają na celu dokonanie finalnej weryfikacji technicznej i nie tylko. Zwykle 1-2 godziny lotu próbnego są standardem transakcji.

Closing – zamknięcie transakcji

Typowo prawne zapisy, których brzmienie zależy od całej struktury transakcji. Najczęściej podczas closingu uwalniany jest depozyt, przekazywane są dokumenty oraz posiadanie samolotu lub śmigłowca. Następuje przerejestrowanie maszyny.

Dostawa samolotu / śmigłowca

Dostawa samolotu / śmigłowca jest uzgadniana przez strony po lub wraz z uwolnieniem środków pieniężnych z depozytu. W trakcie dostawy dochodzi do przekazania dokumentów oraz zaświadczenia dot. rejestracji samolotu (śmigłowca).

Wydanie dokumentacji samolotu / śmigłowca

Ustalenie katalogu dokumentów samolotu / śmigłowca jest bardzo istotne – umowa powinna wprost określać ten katalog. Najczęściej w praktyce kupujący ma wgląd w dokumenty przed transakcją, następnie są mu one przekazywane w ramach closingu.

Derejestracja i rejestracja

Zapisy dotyczące rejestracji powinny być kompatybilne z zapisami dotyczącymi przeglądu technicznego, lotu próbnego oraz dostawy (z oczywistych względów – samolot nie może latać bez rejestracji).

Wypowiedzenie, odstąpienie

Umowa powinna zawierać zapisy dotyczące wypowiedzenia i odstąpienia, szczególnie na wypadek, gdy transakcja (która jest wieloetapowa) ugrzęźnie w martwym punkcie.

Podatki, w tym VAT, opłaty

Kluczowym jest ustalenie skutków w podatku VAT, a także zawarcie np. klauzuli ubruttowienia.

Prawo właściwe

Zastrzeżenie prawa właściwego jest bardzo istotne z punktu widzenia interesu stron, szczególnie w przypadku, gdy sprzedający i kupujący są z różnych krajów, a najbardziej w sytuacji, gdy ich spółki pochodzą z różnych porządków prawnych. W takich sytuacjach uregulowanie wprost prawa jakim rządzi się kontrakt pozwala na ograniczenie sporów w przyszłości.

Spory

Podobnie jak w przypadku prawa właściwego, zastrzeżenie właściwości sądu lub zawarcie zapisu na arbitraż (klauzuli arbitrażowej), powinno być elementem negocjacji. Z doświadczenia w tego typu transakcjach wynika, że zastrzeżenie arbitrażu specjalizującego się w tego typu transakcjach (dotyczących samolotów lub śmigłowców) może okazać się lepszym wyborem niż pozostawienie ewentualnych sposób w gestii sądów powszechnych.

Planujesz kupno lub sprzedaż samolotu lub śmigłowca?

Skontaktuj się z nami, aby uzyskać pełne wsparcie prawne i podatkowe takiej transakcji od ekspertów z doświadczeniem.