Bezpieczna firma i sukcesja biznesu – co możesz zrobić?

Dla wielu przedsiębiorców bardzo ważne jest zabezpieczenie biznesu. Wielu przedsiębiorców w Polsce stoi obecnie przed poważnym wyzwaniem, mianowicie koniecznością dostosowania zbudowanej przez siebie firmy do jej rosnących rozmiarów, a także zdecydowania o jej przyszłości w kontekście zarządzania i własności.

Większość rodzinnych przedsiębiorców mierzy się z tym samym lub zbliżonym problemem stojąc przed wyzwaniem takim jak zabezpieczenie biznesu. Są nimi:

• konieczność podjęcia decyzji w przedmiocie przekazania firmy rodzinie,
• przygotowanie członków rodziny do sukcesji w firmie i przejęcia sterów,
• przygotowanie biznesu do sprzedaży,
• zabezpieczenie majątkowe rodziny,
• zabezpieczenie kluczowego majątku (zabezpieczenie biznesu),
• kwestie przygotowania testamentu, powołania zarządcy sukcesyjnego,
• kwestie zachowku,
• przygotowanie firmy do sukcesji, dążenie do pozostawienia po sobie poukładanego prawnie organizmu.

Każdy z tych przedsiębiorców musi jednak przygotować indywidualny plan na zabezpieczenie biznesu, uwzględniający własne uwarunkowania i możliwości. Analiza indywidualnego przypadku powinna uwzględniać charakterystykę firmy, ale również możliwości i plany dotyczące członków rodziny, bliskich, a także specyfikę branży, w której firma funkcjonuje.

Z jakich powodów przedsiębiorcy decydują się na zabezpieczenie biznesu?

Powodem, dla których wielu przedsiębiorców decyduje się na dokonanie zmian organizacyjnych i prawnych w swojej firmie, takich jak przekształcenia, podziały, łączenia spółek czy wdrożenie planu sukcesji firmy, jest chęć przygotowania siebie oraz swych bliskich na:

• nagłe wypadki, które mogą czasowo wyłączyć założyciela lub kluczowy personel z zarządzania firmą,
• zewnętrzne zagrożenia, które mogą zagrozić działalności firmy oraz zgromadzonemu majątkowi,
• docelowo całkowite przejęcie firmowych sterów przez następców.

Zabezpieczenie biznesu przed nagłymi wypadkami

Bardzo wiele polskich firm rodzinnych to organizmy oparte na barkach założyciela. Nawet jeśli w codziennym zarządzaniu firmą uczestniczy wiele osób, pracowników lub bliskich, wyjątkowo często okazuje się, że strategiczne decyzje podejmowane są, a następnie egzekwowane wyłącznie przy udziale założyciela, bez konsultacji i wdrażania następców w proces decyzyjny.

Sytuacja ta, choć popularna, jest jednocześnie ogromnym ryzykiem sparaliżowania firmowych spraw w przypadku nagłego wyłączenia założyciela z możliwości podejmowania decyzji. Do tego typu paraliżu może dojść na przykład w wyniku jego wypadku, nagłej choroby lub śmierci.

Jednocześnie, czynnikiem, który niezwykle często wydaje się powstrzymać założycieli od wprowadzania zmian mających na celu podzielenie się obowiązkami i prawami z pozostałymi zarządzającymi firmą jest obawa przed nadużyciem lub brakiem odpowiednich kompetencji do podejmowania ważnych decyzji. Takie podejście, bardzo popularne, skutkuje bezczynnością w kluczowych sprawach prawnych firmy, delegowaniu kluczowych zadań oraz budowania strategicznych umiejętności swoich następców. Po latach często okazuje się, że przedsiębiorstwo rozwinęło się do poziomu, w którym stosowana ochrona prawna, forma prowadzenia biznesu czy instrumenty zabezpieczenia bliskich są niewystarczające i kompletnie nieadekwatne do rozmiaru działalności, ryzyk i potencjalnych problemów jakie mogą pojawić się na horyzoncie.

Szczęśliwie prawo daje szereg możliwości i instrumentów, które pozwalają osiągnąć odpowiedni poziom zabezpieczenia interesów prawnych założyciela, rodziny, bliskich, a także wszelkich pozostałych osób zainteresowanych, aby w firmie działo się jak najlepiej, tj. pracowników, dostawców i pozostałych interesariuszy.

Możliwym jest budowa struktury firmowej opartej o równomiernie i adekwatnie rozłożone prawa i obowiązki poszczególnych osób składających się na jej organizm.

Plan na przyszłość – profesjonalne i kompleksowe zabezpieczenie biznesu

Wyjątkowo istotnym jest przygotowanie kompleksowego planu przyszłości swojej firmy. Niektóry nazywają taki plan “planem sukcesji”, inni “konstytucją rodzinną”. Co istotne, plan ten nie musi być wdrażany w całości i od razu. Niemniej warto aby nawet drobne i proste działania jakie podejmuje założyciel wpisywały się w ogólne zamierzenia i cele jakie formułuje na przyszłość. Od 2023 roku jest możliwe, aby plan sukcesji został stworzony przy użyciu nowego instrumentu w porządku prawnym, tj. polskiej fundacji rodzinnej. Możesz przeczytać o niej więcej, a także obejrzeć przygotowane przez nas materiały na jej temat: tutaj.

Aby upewnić się, że plan sukcesji uwzględnia wszelkie istotne aspektym warto skorzystać z konsultacji ekspertów, którzy uczestniczyli w projektach planowania sukcesji na rzecz wielu przedsiębiorców, z podobnych lub kompletnie różnych branż. Istotną zaletą płynącą z zasięgnięcia rady eksperta jest możliwość zapoznania się nie tylko z wiedzą teoretyczną i instrumentami jakie daje prawo (np. testament, powołanie zarządcy sukcesyjnego, utworzenie fundacji prywatnej), ale również z praktycznymi ryzykami i problemami, z jakimi ekspert miał styczność w trakcie doradztwa różnym przedsiębiorcom w temacie sukcesji.

Zarządzanie – rodzina czy zewnętrzni zarządzający? Sposoby na zabezpieczenie biznesu

Jednym z podstawowych pytań stojących przed założycielem firmy planującego zabezpieczenie biznesu oraz bliskich jest: czy moja firma zostanie przejęta przez bliskich czy może będę ją przygotowywał do sprzedaży w odpowiednim momencie?

Wskazać należy na typowe scenariusze stojące przed firmami rodzinnymi na całym świecie:

• sukcesja firmy w rodzinie – przekazanie firmy członkom rodziny, przygotowanie bliskich do przejęcia biznesu;
• przekazanie firmy do zarządzania wybranym bliskim, jednoczesne zabezpieczenie majątkowe reszty rodziny, która nie będzie uczestniczyć w zarządzaniu;
• przygotowanie firmy do sprzedaży, wykupu menedżerskiego lub wejścia na giełdę.

Spółki, ład korporacyjny wykorzystywane w zabezpieczeniu biznesu

Elementem wspólnym opisanych scenariuszy jest odpowiednie przygotowanie korporacyjne swojej firmy. Odbywa się ono poprzez wybór odpowiedniej formy prawnej prowadzonego biznesu, a także podjęcie decyzji co do losów zgromadzonego majątku. Niewykluczone, że w danym przypadku koniecznym okaże się przekształcenie spółki, dokonanie jej podziału lub połączenia. Wielu przedsiębiorców decyduje się również na separację zgromadzonego majątku od ryzyk związanych z prowadzoną działalnością. W wielu wypadkach jest to możliwe.

Tak przygotowany organizm przedsiębiorstwa, oparty na konstrukcji spółek prawa handlowego, to doskonały punkt wyjścia do dalszych prac związanych z przygotowaniem i wdrażaniem planu sukcesji.

Testament

Gdy mowa o planowaniu sukcesji w firmie, jednym z kluczowych zagadnień pozwalających na zabezpieczenie biznesu okazuje się kwestia przygotowania odpowiedniego testamentu. Wiele przedsiębiorców interesuje się czy testament pozwoli na wystarczająco skuteczne wdrożenie planu przekazania zgromadzonego majątku i praw związanych z zarządzaniem nim. Założyciel firmy jest zainteresowany, aby przygotowany przez niego plan sukcesji oparty o testament zadziałał w pełni. Czy zatem testament daje ten komfort i możliwym jest stwierdzenie, że zapewnia on wystarczającą gwarancję przebiegu procesu sukcesji zgodnie z planem nestora?

Przeprowadzenie planowania sukcesji opartego o testament z pewnością nie jest rozwiązaniem idealnym i pozbawionym wad lub ryzyk. Bez wątpienia jednak podpisanie odpowiednio przygotowanego testamentu to krok milowy w kierunku do zabezpieczenia swojej woli, a także losów zgromadzonego majątku, w tym firmy. Z tego względu zachęcamy wszystkich tych, który nie są przekonani do konieczności stosowania w swoim przypadku bardziej rozwiniętych instrumentów planowania sukcesji co najmniej do opracowania odpowiedniego testamentu.

Właściwie opracowany testament wraz z odpowiednią strukturą korporacyjną spółek i majątku to cel, do którego nestor powinien dążyć planując przekazanie firmy swoim bliskim, a przede wszystkim – zabezpieczenie biznesu.

Testament nie musi być lakoniczny. Może zostać wzbogacony o wiele rozwiązań dostępnych w obrębie polskiego prawa spadkowego i stanowić tym samym solidną podstawę konstytucji rodzinnej.

Zarządca sukcesyjny

W 2018 roku do polskiego porządku prawnego zostało wprowadzone rozwiązanie (pozwalające m.in. na zabezpieczenie biznesu) polegające na możliwości powołania zarządcy sukcesyjnego. To narzędzie przeznaczone dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, w tym wspólników spółek cywilnych. Zarządca sukcesyjny po śmierci przedsiębiorcy przejmuje prowadzenie przedsiębiorstwa i zapewnia jego bieżące funkcjonowanie. Aktywność zarządcy sukcesyjnego trwa do czasu ostatecznego zakończenia formalności spadkowych. Zarząd sukcesyjny trwa co do zasady do dwóch lat po śmierci przedsiębiorcy. Zarządca sukcesyjny działa na rachunek spadkobierców przedsiębiorstwa.

Spółka holdingowa w Polsce

Innym z rozwiązań stosowanych przez polskich przedsiębiorców w ramach przygotowania i wdrażania planu sukcesji biznesu jest:

• utworzenie spółek prawa handlowego (np. spółek z o.o. lub spółek komandytowych),
• powołanie do życia spółki holdingowej, której rolą jest zgromadzenie w jednym wehikule udziałów wszystkich biznesów przekazywanych przez nestora.

Odpowiednio przygotowana spółka holdingowa wraz ze zgromadzonym w niej majątkiem pozwala na zabezpieczenie biznesu, czyli osiągnięcie właściwie zbalansowanego rozdziału między uprawnieniami bliskich, którzy na codzień zajmują się prowadzeniem rodzinnej firmy będącej przedmiotem spadku, a pozostałymi członkami rodziny, którzy mają zachować możliwość korzystania z majątku i generowanych zysków, jednak bez możliwości ingerowania w podejmowanie decyzji co do prowadzenia firmy.

Spółka holdingowa jako element planowania sukcesji biznesu i przekazania firmy rodzinie działa jako bardzo skuteczne uzupełnienie odpowiednio opracowanego testamentu.

Fundacja prywatna (rodzinna): za granicą czy w Polsce?

Najdalej idące możliwości w zakresie planowania sukcesji dają zagraniczne fundacje prywatne oraz trusty. Z tego powodu polscy przedsiębiorcy korzystają chętnie z rozwiązań zagranicznych, najczęściej oferowanych w stabilnych jurysdykcjach o silnej reputacji. Od niedawna jest możliwe tworzenie fundacji rodzinnych również w Polsce. Jeśli interesuje Cię polska fundacja rodzinna, zapraszamy do zapoznania się z przejrzystymi materiałami (w tym filmem wideo), jakie opublikowaliśmy: tutaj.

Jedną z częstych obaw poprzedzających utworzenie zagranicznej fundacji prywatnej lub trustu jest kwestia zapewnienia pełnego wpływu na przekazany do fundacji majątek. Trzeba podkreślić, iż odpowiednio zaprojektowany ład korporacyjny fundacji zapewnia pełne zabezpieczenie biznesu, bezpieczeństwo zgromadzonych aktywów, zarówno w czasie życia założyciela fundacji jak i po jego śmierci. Fundacja prywatna działa poprzez Zarząd, nad którym nadzór oprócz założyciela sprawować może np. Rada Fundacji, Protektor lub Zgromadzenie Beneficjentów.

Charakterystyka zagranicznych fundacji rodzinnych i trustów powoduje, iż niemal w każdym przypadku możliwym jest dokładne i pełne odwzorowanie pełnego zamysłu założyciela odnośnie tego co ma stać się ze zgromadzonym majątkiem po jego śmierci oraz w jaki sposób ma on być zarządzany.

Zagraniczne fundacje prywatne oraz trusty to narzędzie, które jest przydatne nie tylko w ramach przeprowadzenia sukcesji po nestorze, ale również dla kolejnych pokoleń – na całe dziesięciolecia.

Fundacja prywatna (rodzinna) w Polsce – od 2023 r.!

Jak wspomnieliśmy wyżej, w Polsce wprowadzono regulacje o fundacjach rodzinnych. Przygotowaliśmy publikację, film i podcast na ten temat. Znajdziesz je: tutaj.

Skontaktuj się z nami. Porozmawiajmy o sukcesji w Twojej firmie.

Zasięgnij kluczowej wiedzy na temat prostych zmian, które mogą przynieść Ci duże korzyści.

Nasz zespół jest wyspecjalizowany w strategicznym doradztwie dla przedsiębiorców. Posiadamy wszechstronną wiedzę biznesową, prawną i podatkową, która pozwala nam przedstawić Ci wachlarz dostępnych rozwiązań, a następnie wspólnie z Tobą wybrać te, które najlepiej odpowiadają na Twoje potrzeby. Dowiedz się więcej o naszej ofercie:

• oferta na temat ochrony majątku
• oferta na temat fundacji prywatnych

Skontaktuj się z nami aby uzyskać więcej informacji.

Zabezpieczenie biznesu – kancelaria Warszawa

Nasze usługi:

• Doradztwo dla właścicieli i osób zarządzających przedsiębiorstwem (private lawyer, prawnik biznesowy kancelaria Warszawa). 
• Rekomendacje, strategia i negocjacje (zabezpieczenie biznesu prawnik Warszawa).
• Przygotowywanie umów, dokumentów, maksymalizacja bezpieczeństwa prawnego (zabezpieczenie biznesu prawnik).
• Prowadzenie postępowań sądowych, arbitrażowych, dochodzenie należności (zabezpieczenie biznesu radca prawny).
• Dostosowanie struktur firmowych i prywatnych do zmieniających się regulacji prawnych i podatkowych (zabezpieczenie biznesu doradca podatkowy).
• Przekształcenia, aporty, podziały, łączenia, tworzenie, likwidacja i in. (doradca podatkowy kancelaria Warszawa)
• Prowadzenie spraw spornych wspólników, a także małżeńskich sporów majątkowych (zabezpieczenie biznesu adwokat).
• Zabezpieczenie majątku, właścicieli i zarządzających biznesem – majątek kluczowy, nieruchomości, własność intelektualna (zabezpieczenie biznesu radca prawny Warszawa).
• Pomoc w tworzeniu i prowadzeniu biznesu i transakcji za granicą. Spółki zagraniczne i fundacje (zabezpieczenie biznesu kancelaria Warszawa).
• Obrona i reprezentacja w postępowaniu karnym i karnym skarbowym (zabezpieczenie biznesu adwokat kancelaria Warszawa).
• Doradztwo dla firm rodzinnych, planowanie sukcesji (zabezpieczenie biznesu kancelaria).
• Fundacje rodzinne, struktury zabezpieczające (zabezpieczenie biznesu kancelaria Warszawa).
• Doradztwo w zakresie pracowników, współpracowników b2b, kwestiach zus, a także kwestiach podatkowych (zabezpieczenie biznesu doradca podatkowy Warszawa).
• Prowadzenie spraw dot. Nieuczciwej konkurencji, naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa, sporów ze wspólnikami, pracownikami lub współpracownikami (zabezpieczenie biznesu adwokat Warszawa).

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego lub podatkowego – skontaktuj się z nami.